Επί πολλά χρόνια, οι αλβανικές κυβερνήσεις επανέρχονται στο αίτημα άρσης του εμπολέμου μεταξύ των δύο χωρών. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Πλην των διεκδικήσεων περιουσιών, ενυπάρχει και ο αλυτρωτισμός.
Τι ακριβώς, όμως, είναι το εμπόλεμο; Τον Απρίλιο του 1939, επί βασιλείας Αχμέτ Ζώγου, η αλβανική Βουλή αποφάσισε ότι όποια χώρα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ιταλία, θεωρείται εχθρική για την Αλβανία. Το Νοέμβριο του 1940, αμέσως μετά την εισβολή, η Ελλάδα κήρυξε με τη σειρά της τον πόλεμο στην Αλβανία.
Το 1944 ο Ενβέρ Χότζα, στο συνέδριο της Πρεμετής, όπου έθεσε τις βάσεις του κομμουνιστικού καθεστώτος στην Αλβανία, διακήρυξε την ακύρωση όλων των αποφάσεων των προηγούμενων κυβερνήσεων. Τον Ιούλιο του 1992, η κυβέρνηση Μπερίσα ακύρωσε με τη σειρά της όλες τις αποφάσεις του κομμουνιστικού καθεστώτος, άρα επανέφερε σε ισχύ και εκείνες των κυβερνήσεων του βασιλιά Ζώγου.
Έτσι, έχουμε μέχρι σήμερα το "αλβανικό εμπόλεμο", που θέσπισε η αλβανική Βουλή το 1939, το οποίο δεν καταργήθηκε με ειδικό νόμο, ούτε από το κομμουνιστικό καθεστώς, ούτε από τις μετέπειτα δημοκρατικές κυβερνήσεις.
Το 1987, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου) ήρθη η εμπόλεμη κατάσταση, αλλα΄δεν ψηφίστηκε ειδικός νόμος περί τούτου.
Η αλβανική πλευρά δεν αρκείται στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του 1987 και επιμένει ότι πρέπει να υπάρξει κύρωση μέσω του ελληνικού Κοινοβουλίου.
Η κύρωση συνδέεται και με διεκδίκηση περιουσιών Αλβανών υπηκόων στην Ελλάδα.
Να σημειωθεί ότι από το 1945 ως και το 1947, καταδικάστηκαν ερήμην, ως εγκληματίες πολέμου, για όσα εγκλήματα διέπραξαν κατά την Κατοχή κατά του χριστιανικού πληθυσμού, 1701 Μουσουλμάνοι "Τσάμηδες". Οι 911 (ποσοστό 53,6%) σε θάνατο, 489 (ποσοστό 28,7%) σε ισόβια και 301 (ποσοστό 17,7%) σε φυλάκιση.
Από επίσημες εκθέσεις, προκύπτει ότι το 1941 δολοφονήθηκαν από τους Τσάμηδες στη Θεσπρωτία 283 Έλληνες Χριστιανοί. Το 1942, δολοφονήθηκαν 438 Χριστιανοί, ανάμεσά τους και ο αναπληρωτής νομάρχης Γεώργιος Βασιλάκος, 7 χωριά λεηλατήθηκαν και στη συνέχεια πυρπολήθηκαν. Το 1943, σημαδεύτηκε από τα εγκλήματα στην περιοχή του Φαναρίου και τη δολοφονία 49 προκρίτων της Παραμυθιάς. Κατά τις επιχειρήσεις του Φεβρουαρίου 1944, 2332 σπίτια πυρπολήθηκαν, 209 γυναίκες και κορίτσια βιάσδτηκαν και διαρπάχτηκαν δεκάδες χιλιάδες ζώα.
Η ακίνητη περιουσία τους, απαλλοτριώθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Η αγροτική τους περιουσία παραχωρήθηκε σε ακτήμονες, ενώ η αστική τους εκποιήθηκε απευθείας ή με δημοπρασίες σε άστεγους.
Απέναντι στον Αλβανικό αλυτρωτισμό, που, αλλοιώνοτας και διαστρεβλώνοντας και αγνοώντας την αμείλικτη ιστορική πραγματικότητα, μιλάει για “την πατρίδα της Τσαμουριάς”(!) και “περί γενοκτονίας των “Τσάμηδων” από τους Έλληνες”(!) είναι ανάγκη να τονισθεί η λανθάνουσα κατάσταση των παράλογων και ακραίων διεκδικήσεων, όταν μάλιστα η αλήθεια είναι τόσο αποκαλυπτική.
Και να αναδειχθεί ότι, μακριά από τις σκιές του παρελθόντος, χωρίς να εγείρονται αστήρικτες απαιτήσεις, σ’ ένα ανύπαρκτο ζήτημα, όπως είναι το “Τσάμικο”, μπορούν οι δύο λαοί, ο Αλβανικός και ο Ελληνικός, που έχουν πολλά κοινά και ενωτικά στοιχεία, να καλλιεργήσουν και να αναπτύξουν κλίμα εποικοδομητικής συνεργασίας, μακριά από πολιτικές σκοπιμότητες, με τη διασφάλιση των δικαιωμάτων της Ελληνικής Μειονότητας, που θα διασφαλίσει και την Ευρωπαϊκή πορεία της γειτονικής χώρας.
π. Ηλίας Μάκος