O Διονύσιος ο "Φιλόσοφος" ή, όπως τον αποκάλεσαν οι Τούρκοι, "Σκυλόσοφος" γεννήθηκε στη Θεσπρωτία!

Ο Μητροπολίτης Διονύσιος Β΄ ο "Φιλόσοφος", που οι Τούρκοι και οι εχθροί του τον ονόμασαν "Σκυλόσοφο" ήταν Θεσπρωτός. Σύμφωνα με συγγραφείς (Χ. Χρηστοβασίλης, Εθνικά Άσματα, Αθήνα 1902, σ. 100, Αθηναγόρας Μητροπολίτης, Διονύσιος ο Σκυλόσοφος, Αθήνα 1931, σ. 3, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 9, σ. 400) γεννήθηκε το 1561 πιθανώς στην Παραμυθιά. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1611, σε ηλικία 70 ετών κήρυξε την επανάσταση. Αφού
συνεννοείται με τον Μητροπολίτη Ματθαίο των Ιωαννίνων και άλλους Γιαννιώτες, μαζί με τους Παραμυθιώτες Λάμπρο και Γιώργο Ντελή και επικεφαλής οπλισμένου με αγροτικά εργαλεία ως επί
το πλείστον  πλήθους 1.100 περίπου αποφασισμένων ανδρών, ορμά από το Διχούνι  στα Γιάννινα και αφού προηγουμένως εἰχε κάψει τα τουρκικά χωριά Ζαραβούτσι και Τουρκογρανίτσα. Οι Έλληνες Επαναστάτες του Διονυσίου επιτίθενται στην λεγόμενη συνοικία Καλούτσιανη, όπου διέμεναν τότε οι Τούρκοι και όπου βρισκόταν το Διοικητήριο, το οποίο έκαψαν, κοντεύοντας να κάψουν και τον Τούρκο Ασλάν πασά, που ξέφυγε την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή! Οι Τούρκοι οργανώθηκαν και έκαναν αντεπίθεση, με καβαλαρία και πεζούς καλά οπλισμένους και νίκησαν δυστυχώς τους σχεδόν άοπλους Έλληνες του Διονυσίου. Πάνω στην υποχώρηση που ακολούθησε, οι Τούρκοι πιάνουν και σφάζουν 200 άντρες, ενώ οι υπόλοιποι ξεφεύγουν στα βουνά! Τους δυο Υπαρχηγούς του Διονυσίου από την Παραμυθιά, αφού τους συνέλαβαν, και τους βασάνισαν, τους σκότωσαν με φρικτό τρόπο! Τον Γιώργο  Ντελή τον σταύρωσαν και τον έκαψαν ζωντανό δημόσια! Τον Λάμπρο, αφού του κατακρεούργησαν το πρόσωπο, τον έκαψαν επίσης ζωντανό! Από τότε οι Τούρκοι ονόμασαν τον τόπο εκείνο «Κανλή Τσεσμέ» που θα πει «αίματος πηγή» και υπενθυμίζει τις φοβερές σφαγές κατά των Ελλήνων πατριωτών… Με την πάροδο όμως του χρόνου και την παραφθορά των λέξεων, έμεινε η ονομασία της περιοχής ως «Καλούτσιανη»…
Ο γέροντας Μητροπολίτης Διονύσιος, κυνηγημένος, βρήκε καταφύγιο για τρεις μέρες σε μια σπηλιά του βράχου πάνω στον οποίο είναι χτισμένο το Κάστρο των Ιωαννίνων, απέναντι από το νησάκι της Παμβώτιδας. Με προδοσία όμως τον έπιασαν! Και όταν τον παρουσίασαν στον Ασλάν-πασά, είπε άφοβα: «Πολέμησα για να ελευθερώσω το λαό από τα βάσανα και την τυραννία σας»! Τότε οι Τούρκοι έξαλλοι από το άκαμπτο φρόνημα του εβδομηντάχρονου Διονυσίου τον έγδαραν κυριολεκτικά ζωντανό και επί πέντε ώρες ο άγιος γέροντας Μητροπολίτης σπαρταρούσε μέσα στα αίματα, καθώς τον έσερναν επιδεικτικά μέσα στα Γιάννενα, χωρίς να λυγίσει ούτε στιγμή στο απάνθρωπο μαρτύριο, που του υπέβαλαν τα πιο μεγάλη κτήνη που είδε ποτέ η ανθρωπότητα! Μα δε σταμάτησαν εκεί. Το γδαρμένο δέρμα του Διονυσίου, το γέμισαν με άχυρα και το περιέφεραν σε όλες τις πόλεις καθοδόν προς την Κωνσταντινούπολη, λέγοντας ότι εκείνο ήταν ότι απέμεινε από τον Επαναστάτη Διονύσιο τον «Σκυλόσοφο», όπως τον αποκαλούσαν υβριστικά.
Παράλληλα οι Τούρκοι έκαψαν τότε και τα χωριά της Θεσπρωτίας, εβδομήντα περίπου, που στήριξαν την Επανάσταση του Διονυσίου, ενώ στο Διχούνι κατάστρεψαν έως θεμελίων το Μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου από όπου ξεκίνησε! Και τα ίδια τα Ιωάννινα πλήρωσαν ακριβά τον ξεσηκωμό, που θα είχε επιτύχει, εάν και από μέσα άνοιγαν οι πύλες και συλλαμβάνονταν η Τουρκική Φρουρά! Τότε έχοντας στα χέρια του όλα τα χωριά της περιφέρειας και το ίδιο το Κάστρο των Ιωαννίνων, ο Διονύσιος θα ζητούσε επίσημα τη συνδρομή της Δύσης, όπως είχε συμφωνήσει, ώστε οι Δυτικοί να είχαν πρόσχημα για να σπεύσουν σε βοήθεια και Απελευθέρωση όλης της Ελλάδας, όλου του Βυζαντίου από τον τουρκικό ζυγό! Θα ελευθερωνόμασταν δηλαδή 210 ολόκληρα χρόνια νωρίτερα! Έτσι από εκείνη την εποχή εγκαταστάθηκαν μέσα στο Κάστρο των Ιωαννίνων οικογένειες Τούρκων και Εβραίων και διώχθηκαν οι Έλληνες, που είχαν προνόμιο αναγνωρισμένο έως τότε να διαμένουν μέσα στο Κάστρο.
Από την άλλη οι Τούρκοι, με φοβερή μανία όρμησαν  στο Ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, τον γκρέμισαν και τον κατέστρεψαν ολοκληρωτικά, ενώ σκότωσαν τους εκεί Έλληνες μοναχούς!
Αυτός ήταν ο περίφημος Ναός του Κάστρου, αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη Πρόδρομο και Βαπτιστή, εκ του οποίου έλαβε το όνομά της και η πόλη των Ιωαννίνων, που την είχε πρωτοκτίσει ο Ιουστινιανός! Και εκεί, πάνω στα καταματωμένα θεμέλιά του ιστορικού Ναού μας,  ανεγέρθηκε άμεσα, το 1618, το τζαμί του Ασλάν Πασά, ως μνημείο νίκης και συντριβής του Ελληνισμού και της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης, ως μνημείο συντριβής του Μητροπολίτου Διονυσίου.