Μεσαιωνικό οικισμό 500 περίπου κατοίκων αποκαλύπτει το κάστρο στο χωριό Πέντε Εκκλησιές Θεσπρωτίας...

Μεσαιωνικό οικισμό αποκαλύπτει το κάστρο,πάνω σε λόφο, στο χωριού Πέντε Εκκλησιές Θεσπρωτίας. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το πότε κατοικήθηκε για πρώτη φορά ο χώρος.Ο οχυρός οικισμός φαίνεται ότι καταστράφηκε το 167 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Στο λόφο διασώζεται διπλό τείχος. Το πρώτο τείχος είναι αρχαίο, ενώ το δεύτερο περιέκλειε τη βυζαντινή πόλη, η οχύρωση της οποίας καταστράφηκε από τους Τούρκους. Ο οικισμός

ήκμασε στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αλλά τον 18ο αιώνα εγκαταλείφθηκε και ο χρόνος τον μετέτρεψε σε ερειπιώνα .Στην κορυφή του λόφου υπάρχει αρχαία ακρόπολη έκτασης 0,50 εκταρίων με ψευδοϊσοδομικό τείχος.  Από την πρώιμη βυζαντινή περίοδο δεν υπάρχουν πληροφορίες ούτε έχουν εντοπιστεί μνημεία.  Σύμφωνα με τον αείμνηστο καθηγητή Σ. Δάκαρη, η αρχαία κώμη ήταν μέσου μεγέθους με ακρόπολη 0,10-0,50 εκταρίων και με πληθυσμό γύρω στους 500 κατοίκους. Το ψευδοϊσοδομικό τείχος περιτρέχει όλες τις πλευρές. Λείψανα του διακρίνονται ακόμα στην απόκρημνη δυτική πλευρά, ενώ στην ομαλή ανατολική πλευρά διακρίνονται ίχνη τετράγωνου πύργου. Δύο πύλες είναι ακόμα ορατές. Μία μεγάλη στη βορινή πλευρά -μάλλον η κεντρική- και άλλη μία μικρότερη στη νότια, κοντά στο ποτάμι. Ένα αρχαίο γεφύρι πρέπει να υπήρχε στη θέση νεότερου, του 1628, κάτω ακριβώς από τον οικισμό. Αρχαία Ιερά δεν έχουν εντοπιστεί, είναι όμως πιθανόν οι ναοί της Παναγίας και των Ταξιαρχών να έχουν κτιστεί στη θέση αρχαίων ιερών, αν λάβει κανείς υπόψη του την τετράγωνη στήλη που σώζεται στο γυναικωνίτη των Ταξιαρχών και τους μεγάλους δόμους που χρησιμοποιήθηκαν για το κτίσιμο του ναού της Παναγίας.