Η ιστορία και η λαογραφία των Βλάχων, καθώς και η Βλάχικη μουσική και χορευτική παράδοση, αναδεικνύονται μέσα από το 11ο Συμπόσιο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, που έχει αρχίσει ήδη και θα κορυφωθεί στις 11 και 12 Σεπτεμβρίου στην Κλεισούρα Καστοριάς. Το Συμπόσιο ξεκίνησε με τα εγκαίνια Έκθεσης του Ιδρύματος «Εγνατία Ηπείρου» με θέμα: « Από τη ζωή των Βλάχων στα 1900 » .Ένα από τα θέματα του Συμποσίου θα είναι και η Βλάχικη γλώσσα. Όπως δήλωσε στον «Π.Λ.» ο Ηπειρώτης Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βλάχων Μιχάλης Μαγειρίας, «η Βλάχικη ως επί το πλείστον παραμένει προφορική. Απόπειρες να γραφεί έχουν γίνει αρκετές, με χρήση είτε του λατινικού είτε του ελληνικού αλφαβήτου, από λόγιους, γλωσσολόγους και λεξικογράφους.Το αρχαιότερο δείγμα Βλάχικου γραπτού λόγου είναι η επιγραφή του Νεκταρίου Τέρπου σε ξύλινη εικόνα του 1731 που ανακαλύφθηκε το 1950, η οποία προέρχεται από την εκκλησία της Παναγίας του χωριού Αρδενίτσα, στην πεδιάδα της Μουζακιάς, στην Αλβανία. Η εικόνα δείχνει τη Παναγία βρεφοκρατούσα και γράφει με Ελληνική γραφή «Βίργιρε Μούμα-λ τουμνεζί ώρε τρέ νόϊ πεκετόσσλοιι» (Παρθένος η μητέρα του Θεού δεήσου και για εμάς τους αμαρτωλούς.)Όσον αφορά στην ιστορία των Βλάχων, σύμφωνα με τον κ. Μαγειρία, έχουν διατυπωθεί πάρα πολλές απόψεις για την ταυτότητα και την προέλευσή τους. Τα ιστορικά στοιχεία είναι λιγοστά, ώστε να παγιωθεί και να ισχυροποιηθεί μια συγκεκριμένη αντίληψη». Αυτό, όμως, που δεν αμφισβητείται είναι η Ελληνικότητα των Βλάχων.