Λαμπρός ο εορτασμός του Αγίου Κοσμά στο Κολικόντασι και στη Χιμάρα...
Του π. Ηλία Μάκου
Λαμπρά εορτάστηκε η μνήμη του Αγίου Κοσμά τόσο στο Κολικόντασι του Φίερι, όσο και στο μοναστήρι του αγίου Σπυρίδωνα στο Βουνό Χιμάρας, το οποίο συνδέεται με θαύμα του ιερομάρτυρα.
Ο προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας Ιωάννης προεξήρχε της θείας λειτουργίας στο μοναστήρι του αγίου Κοσμά στο Κολικόντασι του Φίερι Αλβανίας, όπου και ο τάφος του, την ημέρα της εορτής του ιερομάρτυρα, πλαισιούμενοςνος από τους Μητροπολίτες Βερατίου Άστιο, Αμαντίας Ναθαναήλ, καθώς και από τον Επίσκοπο Κρούγιας Αναστάσιο.
Το μοναστήρι του πατροΚοσμά στο Κολικόντασι, που είναι ιστορικό μνημείο και ταυτόχρονα φωτεινό ορόσημο της θυσιαστικής νίκης ενός απλού καλόγερου, που με υπομονή, επιμονή και ζήλο υπερασπίστηκε την Ορθόδοξη πίστη, υπερπηδώντας πολλά εμπόδια, κατακλείστηκε, από πλήθος προσκυνητών, όχι μόνο από διάφορες περιοχές της Αλβανίας, αλλά και από την Ελλάδα.
Ο Μακαριώτατος κατά το κήρυγμά του αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο βασικό σημείο της ιεραποστολικής δράσης του ιερομάρτυυρα, που ήταν η αγάπη.
Kατά τη λιτάνευση, προς το τέλος της θείας λειτουργίας των λειψάνων (που φυλάσσονται σε ξύλινη λάρνακα στην Αρχιεπισκοπή και στο μοναστήρι μεταφέρονται μόνο την ημέρα του εορτασμού) και της εικόνας του αγίου γύρω από το ναό της Μονής, οι πιστοί συλλογίστηκαν τον ματωμένο αναγεννητικό αγώνα του Κοσμά του Αιτωλού.
Ένας αγώνας, που βασικός του σκοπός ήταν να ευαισθητοποιήσει, να αφυπνίσει, να διδάξει, να εμπνεύσει για να κρατηθεί ανόθευτη η πίστη του Χριστού μέσα στη σκλαβιά.
Και το κατόρθωσε, περνώντας από χωριό σε χωριό σε τέσσερις περιοδείες του, ενισχύοντας το ηθικό του λιποψυχισμένου πληθυσμού.
Κηρύττοντας με την πύρινη γλώσσα του, ανεβασμένος πάνω σ' ένα σκαμνί και κρατώντας στα χέρια του έναν σταυρό.
Αλλά και στις ημέρες μας, που, υπό μια έννοια, δεν διαφέρουν από αυτές του αγίου Κοσμά, αφού είναι σκληρή και δυσβάστακτη η ψυχική σκλαβιά, χωρίς αγώνα θα στραφούμε πίσω, στην ήττα, στην απώλεια.
Δεν θα χαρούμε το ποθούμενο τέρμα.
Ο ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΝΟΥ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ
Ρίγη θερμής πίστης διαπέρασαν όσους πιστούς βρέθηκαν, την παραμονή της εορτής του αγίου Κοσμά, στις όχθες του ποταμού Σέμαν, κοντά στο χωριό Μουγιάλι, όπου στις 24 Αυγούστου 1779 μαρτύρησε με απαγχονισμό ο άγιος Κοσμάς.
Εκεί μέσα στη φύση, μπροστά στον ξύλινο μεγαλόσταυρο, που ανύψωσε ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος στις 24 Αυγούστου του 2025, τελέστηκε εσπερινός, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Απολλωνίας και Φίερι Νικολάου.
Τι ξεχωριστές, στ' αλήθεια, στιγμές. Και τι διεργασίες έγιναν κατά τη διάρκεια του εσπερινού στις ψυχές των προσκυνητών, που κατέληξαν σε φωτεινές σκέψεις.
Το μαρτύριο του πατροΚοσμά επισφράγισε τον αγώνα του να διατηρήσει αλώβητο τον ατίμητο θησαυρό της Ορθοδοξίας.
Μόχθησε και θυσιάστηκε για να σώσει τις ψυχές από τις αλυσίδες της σκλαβιάς.
Για να ελευθερώσει τους ανθρώπους από τη δουλεία και την αμαρτία και να τους δώσει τη δυνατότητα να κινηθούν ελεύθερα προς το μεγάλο προορισμό τους, το Θεό.
Δεν υπάρχει ευγλωττότερη μαρτυρία για την αξία της ψυχής, από αυτή, που έδωσε, με το αίμα του, ο πατροΚοσμάς. Για την ψυχή μας προσφέρθηκε...
Άλλωστε βασική του αρχή, που την διέδωσε παντού, ήταν ότι η αξία, που δεν ανταλλάσσεται, ούτε εξαγοράζεται είναι η ψυχή.
Όλα τα αγαθά πωλούνται και αγοράζονται. Όχι , όμως, και η ψυχή.
Ήξερε ο άγιος Κοσμάς, πως χωρίς ελεύθερη ψυχή, δεν υπάρχει ελευθερία...
Χωρίς ζωντανή την ψυχή ο άνθρωπος παραμένει στάσιμος. Με ζωντανή την ψυχή βρίσκεται σε μια ασταμάτητη κίνηση απελευθέρωσης, ανεβάσματος και δημιουργίας. Με την ψυχή σκέπτεται, με την ψυχή αισθάνεται, με την ψυχή αντιδρά...
Το ξύπνημα της ψυχής είχε ως σκοπό του ο ιερομάρτυρας Κοσμάς...
Όπως, όταν σ' ένα σπίτι κυριαρχεί το σκοτάδι και κάποιος ανάψει μια λαμπάδα και τη στήσει ορθή, διώχνεται το σκοτάδι, έτσι και η υποδουλωμένη κοινωνία τα χρόνια του Κοσμά του Αιτωλού, ενώ κατεχόταν από πυκνό σκοτάδι, φωτίσθηκε, όταν σαν μια λαμπάδα άναψε εκείνος το δικό του σταυρό και τον έστησε όρθιο. Τον είδαν οι γονατισμένοι και ξανασηκώθηκαν...
Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ ΧΙΜΑΡΑΣ
Στο ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Σπυρίδωνα (από το 1778) στο Βουνό Χιμάρας εορτάστηκε η μνήμη του ιερομάρτυρα Κοσμά, προεξάρχοντος του Μητροπολίτου Απολλωνάις και Φίερι και Τοποτηρητού της Μητροπόλεως Αργυροκάστρου Νικολάου.
Σύμφωνα με την παράδοση ο άγιος Κοσμάς παρότρυνε τους κατοίκους να χτίσουν το μοναστήρι με πέτρες από την περιοχή, ενώ για την ξυλεία, που δεν υπήρχε θα μεριμνούσε ο Θεός. Όπως διασώζεται τα ξύλα αντλήθηκαν από ένα βυθισμένο πλοίο που από μόνο του αναδύθηκε στην ακτή.
Κηρύττοντας ο Μητροπολίτης Νικόλαος αναφέρθηκε στο αναφέρθηκε στο βίο και τις διδασκαλίες του Αγίου Κοσμάι, δίνοντας έμφαση στην άμεση σύνδεσή του με τον λαό, την πίστη και την παιδεία στην περιοχή.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ
Το Μοναστήρι του Αγίου Κοσμά, που ήταν στα χρόνια της αθεΐας μια παρηγοριά και τώρα είναι μια υπενθύμιση πως πρέπει να αλλάξουμε διαγωγή, χτίστηκε μεταξύ του Αυγούστου 1813 και του Ιουνίου 1814 από τον Αλή πασά τον Τεπελενλή, ο οποίος αποθέωνε τις αρετές του ιεραπόστολου.
Ιδιαίτερα τον αναγνώριζε ως άνθρωπο του Θεού, με ικανότητες προφητικές. Και το καθολικό και τα κελιά, τα είχε ρημάξει η φθορά του χρόνου και η αδιαφορία, αλλά υπήρξε ανακαίνισή τους από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, ο οποίος τον ευλαβείται, αλλά και τον μιμείται ως προς το ολοκληρωτικό δόσιμό του στο Χριστό.
Ο τάφος του αγίου βρίσκεται κατά μήκος του κατεστραμμένου ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου, στο κέντρο μικρού δωματίου.
Σύμφωνα με μαρτυρία του Χρήστου Μήτρου από το Φίερι, όταν το 1968 συνεργείο, σταλμένο από το καθεστώς, επιχείρησε να κατεδαφίσει τον τάφο, ακούστηκε μια δυνατή βουή και μέσα απ' αυτό ξεπήδησε φλόγα.
Έτσι η ανίερη προσπάθεια εγκαταλείφθηκε.
