Πάντως, η ΔΕΥΑΙ και ο Δήμος Ιωαννιτών θα έπρεπε να πραγματοποιούν τακτικούς ελέγχους στα λύματα του Βιολογικού, τα οποία καταλήγουν στον Καλαμά, ώστε να βεβαιώνονται διαρκώς ότι δεν είναι επικίνδυνα, δεδομένου του γεγονότος ότι από τη συγκεκριμένη τάφρο αρδεύονται καλλιέργειες στο Λεκανοπέδιο και νερά της πίνουν και ζώα. Αυτό επισημαίνει σε επιστολή του προς τον «ΠΡΩΙΝΟ ΛΟΓΟ» Ιωαννίνων ο Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. Δημήτρης Μαρκής, ο οποίος ειδικεύεται σε υδραυλικά έργα υποδομής και εγγείων βελτιώσεων. Ο κ. Μακρής δεν παραλείπει να επισημάνει ότι προβλέπονται συγκεκριμένα πρόστιμα για όσους φορείς δεν τηρούν την περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η επιστολή
Στην επιστολή του σχετικά με το πρόβλημα που προέκυψε από την κατάληξη ανεπεξέργαστων λυμάτων του Βιολογικού στην τάφρο Λαψίστας ο Δημήτρης Μακρής αναφέρει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
«Μετά την διάθεση και απόρριψη υγρών ανεπεξέργαστων απόβλητων από το εργοτάξιο του Δήμου στην λίμνη μας (απόνερα του εργοταξίου), άλλη μια πονεμένη ιστορία παρουσιάστηκε στην περιοχή μας και αφορά αυτή τη φορά την απόρριψη λυμάτων (νερού) του Βιολογικού της πόλης μας, στην τάφρο της Λαψίστας, χωρίς να έχουν υποστεί την απαιτούμενη κατάλληλη επεξεργασία.
Το θέμα έχει προκύψει από τα μέσα καλοκαιριού, χωρίς να έχει γίνει καμία αναφορά από την ΔΕΥΑΙ και τον Δήμο μας στα προβλήματα της λειτουργούσας μονάδας του Βιολογικού Ιωαννίνων. Είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, καθόσον πρόκειται για νερά (λύματα) που αντλεί από την τάφρο Λαψίστας ο ΤΟΕΒ Λαψίστας, και αρδεύει τις πιο κάτω αναφερόμενες περιοχές, όπου γίνονται καλλιέργειες αγροτικών προϊόντων και καταναλώνονται από τον άνθρωπο και ζώα.
Για να εξηγήσω καλύτερα το θέμα και να γίνει ποιο κατανοητό στους αναγνώστες, αναφέρω τα εξής: Ο Βιολογικός των Ιωαννίνων, λειτουργεί από το 1992, είναι τριτοβάθμιας επεξεργασίας και έχει δυναμικότητα 135.000 ΜΙΠ και αποδέκτης των υγρών αποβλήτων του (νερών), είναι η Τάφρος Λαψίστας. Δηλαδή, στην τάφρο της Λαψίστας καταλήγουν τα νερά του βιολογικού καθαρισμού Ιωαννίνων (εννοείται τα κατάλληλα επεξεργασμένα). Η Τάφρος Λαψίστας υδροδοτείται επίσης, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες της άρδευσης από τα νερά της λίμνης Παμβώτιδας και από τα νερά των πηγών του Μιτσικελίου, όπως ο Σεντινίκος και άλλες που εκρέουν Β.Α στους πρόποδές του. Η Τάφρος Λαψίστας έχει ενταχθεί στο Μητρώο των Ευαίσθητων Αποδεκτών με ΚΥΑ του ΥΠΕΝ, καθόσον δέχεται ισχυρές πιέσεις από τα αστικά λύματα του βιολογικού της ΔΕΥΑΙ, από εγκαταστάσεις βιομηχανιών, γεωργικές καλλιέργειες και γενικά με απορρίψεις νερών που δεν συνδέονται με αποχετευτικό δίκτυο.
Ο ΤΟΕΒ Λαψίστας αντλεί νερό από την Τάφρο Λαψίστας μετά την έξοδο του βιολογικού των Ιωαννίνων, με τρία διαφορετικά αντλιοστάσια και αρδεύει την περιοχή Περάματος, Αγ. Ιωάννη, Κρύας, Λαψίστας, Πετσαλίου, Ροδοτοπίου κ.λ.π. περιοχές της Β’ ζώνης άρδευσης του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων. Πρόκειται για άρδευση με επαναχρησιμοποίηση και των υγρών αποβλήτων του βιολογικού μας, νερό που θα πρέπει να πληροί τα όρια ποιότητας, όπως δίνονται στην Υ.Α. οικ. 145116/2011 (ΦΕΚ 354/Β` 8.3.2011) για απεριόριστη άρδευση.
Η επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων, αγαπητοί αναγνώστες, μπορεί να αποτελεί ένα εργαλείο ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων, καθόσον το βασικό πλεονέκτημα έγκειται στην εξοικονόμηση νερού, ωστόσο η επαναχρησιμοποίηση λυμάτων απαιτεί έναν ολοκληρωμένο και ορθολογικό σχεδιασμό, που πρέπει να λαμβάνει υπόψη τους ενδεχόμενους κινδύνους και περιορισμούς. Πρέπει να παρακολουθείται ποιοτικά σταθερά, ειδικά τα ανώτατα επιτρεπτά όρια των ποιοτικών χαρακτηριστικών, των επεξεργασμένων λυμάτων, που πρέπει να επιτυγχάνονται στις εκροές των Βιολογικών.
Το όλο θέμα ξεκίνησε μετά από παρέμβαση του ΤΟΕΒ Κρύας - Λαψίστας, ότι το νερό άρδευσης από την Τάφρο Λαψίστας είναι υποβαθμισμένο ποιοτικά. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι έλεγχοι από την Δ/νση Υδάτων Ηπείρου και με τις από 18/07/2024 και στην συνέχεια η 16/08/2024 & 26/08/2024 αυτοψίες των υπαλλήλων της, αναφέρουν ότι διαπιστώθηκε η εκροή ανεπεξέργαστων υγρών λυμάτων από φρεάτια της ΕΕΛ (Βιολογικού) Ιωαννίνων προς την Τάφρο Λαψίστας και η μη αντιμετώπισή της. Συγκεκριμένα, στην περίπτωσή μας, λήφθηκαν δείγματα νερού από τρία (3) σημεία της Τάφρου Λαψίστας. Τα στοιχεία από τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δειγμάτων του νερού, δίνονται στους Πίνακες της 50862 / 01-11-2024 απόφασης του Γ.Γ Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου, αναφέροντας και τις παραμέτρους ορίων της ποιότητας του νερού, καθώς ότι επιπρόσθετα, στην εκροή των λυμάτων από τα φρεάτια της Ε.Ε.Λ. Ιωαννίνων προς την Τάφρο Λαψίστας ανιχνεύθηκαν και βακτήρια τα οποία ευθύνονται για λοιμώξεις στον άνθρωπο και ασθένειες σε ζώα και φυτά.
Οι παραπάνω παραβιάσεις των ορίων συνιστούν σοβαρή υποβάθμιση και ρύπανση των υδάτων και λόγω της επαναχρησιμοποίησής τους μέσω της άρδευσης, υπάρχει κίνδυνος θανάτου ή βαριάς σωματικής βλάβης ή ευρείας οικολογικής διατάραξης ή καταστροφής στο περιβάλλον.
Η νομοθεσία μας είναι σαφής και αναφέρει ότι όποιος προκαλεί ρύπανση ή υποβαθμίζει τα ύδατά μας με πράξεις ή παράλειψη που αντιβαίνουν στις διατάξεις της νομοθεσία μας ή των κατ' εξουσιοδότησή του εκδιδόμενων διαταγμάτων ή αποφάσεων, πρέπει να τιμωρείται και πρέπει να επιβάλλονται οι ποινικές κυρώσεις που προβλέπονται από την νομοθεσία. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της πολιτείας έχουν τον λόγο της εφαρμογής των διατάξεων της νομοθεσίας και ας το πράξουν σύντομα πριν να είναι αργά. Ίσως εάν εφαρμοστούν αυτά, πιστά, συμμορφωθούμε και προστατεύσουμε το περιβάλλον μας από οποιαδήποτε ρύπανση είναι αυτή, τόσο από υγρούς ρύπους, όσο και από αέρια και στερεά απόβλητα. Πρέπει να υπάρχουν απαντήσεις, στα ερωτήματα των επόμενων γενεών για το περιβάλλον».