220 χρόνια μετά τιμήθηκε η θυσία των Σουλιωτών στη Μονή Σέλτσου

Του π. Ηλία Μάκου

Διακόσια είκοσι χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τη θυσία στη Μονή Σέλτσου, στο χωριό Πηγές Άρτας, όπου μετά από σκληρή, εξοντωτική και φονική μάχη των Σουλιωτών με τις δυνάμεις του Αλή πασά (άλλοι Σουλιώτες σκοτώθηκαν και άλλοι πιάστηκαν αιχμάλωτοι), 250 και πλέον γυναικόπαιδα, ρίχτηκαν, χωρίς δεύτερη σκέψη στο βάραθρο της Γκούρας, τον «Πέτακα», πίσω ακριβώς από τη Μονή, και τα κορμιά τους κατέληξαν στον «Ασπροπόταμο».

Στις 23 Απριλίου  2024 τιμήθηκε το ολοκαύτωμα των Σουλιωτών στο Σέλτσο,  με επιμνημόσυνη δέηση από το Μητροπολίτη Άρτας Καλλίνικο, παρουσία του δημάρχου του δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη Περικλή Μίγδου, καθώς   και εκπροσώπων τοπικών αρχών και φορέων, στον τόπο της ηρωικής θυσίας.

Συγκινητική ήταν  η ρίψη στεφάνων στο φαράγγι του Πέτακα, εκεί, όπου οι Σουλιώτισσες, προτίμησαν να αυτοθυσιαστούν, παρά να ατιμαστούν. 

Για τα ιστορικά γεγονότα μίλησε με ακρίβεια και ζωντάνια ο τ. αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Θωμάς Μπάκας, ο οποίος εξήρε το ηρωικό φρόνημα και πνεύμα των Σουλιωτών.

Αξιοσημείωτο είναι ότι παρουσιάστηκαν θαυμάσιες δράσεις μαθητών σχολικών μονάδων, ενώ η εκδήλωση έκλεισε με την απαγγελία ποιήματος του Λάμπρου Μάλλιου με τον τίτλο "Θυσίες". 

Παρόντα ήταν και μέλη του Συλλόγου αναβίωσης Απογόνων Σουλιωτών "ο Έπαχτος" από τη Ναύπακτο, με παραδοσιακές στολές. 

Αποδόθηκε απλά, αλλά ουσιαστικά ο οφειλόμενος φόρος τιμής σ' εκείνους, που με το δικό τους αίμα πότισαν και θεμελίωσαν τη δική μας ελευθερία.

Η πράξη των 250 γυναικόπαιδων, που έπεσαν στον γκρεμό, δεν δείχνει την απελπισία τους, αλλά το πνεύμα της αντίστασης, της ανυποχώρητης απόφασης να μην παραδοθούν στα χέρια του εχθρού και της αυτοθυσίας, προκειμένου να αποφύγουν την ατιμωτική υποδούλωση.

Η τελετή μια απόδειξη ότι δεν λησμονήθηκε τελείως ο μεγαλειώδης αιματοβαμμένος θρύλος τους.

Σ' αυτούς, που είχαν τη σιδερένια θέληση να βουτήξουν στο κενό και να μην ατιμωθούν, ήταν και Λένα Μπότσαρη, για την οποία γράφτηκαν πολλά δημοτικά τραγούδια. Το σημείο, στο οποίο ρίχτηκε η Λένω Μπότσαρη στον ποταμό, έμεινε στην ιστορία ως «το πήδημα της καπετάνισσας».

Ο Νότης Μπότσαρης αιχμαλωτίστηκε τραυματισμένος, ενώ ο Κίτσος μαζί με τον 13χρονο Μάρκο γλίτωσαν από τη σφαγή, καταφεύγοντας μέσα σε μια σπηλιά. Μετά από πολλές περιπέτειες έφθασαν στην Πάργα, όπου βρίσκονταν και οι άλλοι Σουλιώτες με τον Φώτη Τζαβέλλα.

Ο τελικός απολογισμός από τη μάχη του Σέλτσου, ήταν η διάσωση μόνο 80 Σουλιωτών, από τους 1048 συνολικά, που μετά την παράδοση του Σουλίου στον Αλή πασά κατέφυγαν εκεί και πολιορκήθηκαν από τις 12 Γενάρη του 1803 έως τις 23 Απριλίου του 1803.

Πολέμησαν παλληκαρήσια, αντιστάθηκαν, δε λύγισαν απέναντι σε 8.000 χιλιάδες στρατιώτες, για να μη σκλαβωθούν στους Τούρκους, αλλά, τελικά εξοντώθηκαν.

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ

Οι Σουλιώτες απέδειξαν ότι η ωμή και κυνική και ανενδοίαστη βία σε βάρος της ελευθερίας, συντρίβεται, έστω και αν χάνεται ο πόλεμος, στης ψυχής το γρανίτινο βράχο. Και τότε γίνεται το θαύμα.

Μια χούφτα πολιορκημένοι, σέρνονται στο θάνατο για τη γλυκιά πατρίδα, που τη σκέπασε νυχτιά δουλείας. Οι Σουλιώτες έδωσαν αδιάκοπα το παράδειγμα του ηρωισμού και της φιλοπατρίας και αποδείχθηκαν πιστοί φύλακες των αρετών της φυλής.


ΤΟ ΚΑΝΤΗΛΙ ΤΗΣ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ

Οι Σουλιώτες λάμπουν στο φως της αιώνιας άνοιξη και κρατούν στα χέρια τους τα λάβαρα της νίκης... Η ζωή τους ολάκερη ήταν αγώνας και φιλοπατρία και αυταπάρνηση και θυσία. Και μας θυμίζει τις ηρωικές στιγμές του έθνους μας.

Είναι το άσβηστο φως, που κρατάει ζωντανό το αιώνιο χρέος, αλλά δεν αφήνει να σβήσει και ο ηρωισμός της ψυχής τους. Κάθε εκδήλωση τιμής γι' αυτούς είναι το στεφάνι το δάφνινο για την ελευθερία, που υπερασπίστηκαν.

Κι ακόμη το βραβείο, γιατί εκπλήρωσαν το καθήκον τους, ως πρωτοπόροι και τίμιοι μαχητές, «υπέρ βωμών και εστιών. Ας...γονατίσουμε..., ας... ασπαστούμε... και ας... προσκυνήσουμε τους Σουλιώτες, ανάβοντας ξανά το καντήλι της Ρωμιοσύνης...