Επανέρχονται οι ευοίωνες προοπτικές όσον αφορά στην τροφοδοσία της Ηπείρου με φυσικό αέριο, καύσιμο φτηνότερο και πιο φιλικό προς το περιβάλλον σε σχέση με το πετρέλαιο.
Η πιο σημαντική απ’ αυτές είναι το «παράθυρο» που το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. άφησε ανοιχτό για την υλοποίηση του πολυσυζητημένου αγωγού East Med, ο οποίος, ξεκινώντας από την Ανατολική Μεσόγειο, θα κατευθύνεται προς Ιταλία διασχίζοντας και τη δική μας περιοχή ως το Φλωροβούνι Θεσπρωτίας. Ο συγκεκριμένος αγωγός θα φέρει το φυσικό αέριο στην Ήπειρο, ανοίγοντας νέες δυνατότητες για τη διανομή του σε όλη την Περιφέρεια που στον τομέα αυτό είναι ιδιαίτερα αδικημένη.
Από την άλλη, ο ΔΕΣΦΑ έχει θέσει υπό εξέταση το ενδεχόμενο κατασκευής αγωγού στα Γιάννενα που, εφόσον γίνει, θα συνδεθεί με εκείνους στη Δυτική Μακεδονία ή τη Δυτ. Ελλάδα φέρνοντας επιτέλους το αέριο στην πόλη μας.
«Παράθυρο» της Ε.Ε.
Aνοιχτό παράθυρο για χρηματοδότηση των διευρωπαϊκών αγωγών φυσικού αερίου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο East Med, άφησε το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε.
Οι υπουργοί συμφώνησαν ότι ενώ τα νέα ειδικά έργα φυσικού αερίου και πετρελαίου δεν πρέπει γενικά να λάβουν υποστήριξη, τα έργα στις νησιωτικές χώρες της Μάλτας και της Κύπρου με καθεστώς PCI θα πρέπει να το διατηρήσουν έως ότου οι χώρες αυτές συνδεθούν πλήρως στο ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου.
Η συγκεκριμένη απόφαση, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Ημερησίας», βοηθάει την ολοκλήρωση του East Μed που, ξεκινώντας από Ισραήλ και διασχίζοντας Κύπρο και Ελλάδα, θα προμηθεύει φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Το Συμβούλιο, με βάση κοινή ανακοίνωση, αποφάσισε να τερματίσει τη στήριξη νέων έργων φυσικού αερίου και πετρελαίου και να θεσπίσει υποχρεωτικά κριτήρια βιωσιμότητας για όλα τα έργα.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2029, μπορούν να στηριχθούν έργα και υποδομές μεταφοράς ή αποθήκευσης φυσικού αερίου που να αποκτούν αντίστοιχες δυνατότητες για μείγμα υδρογόνου, φυσικού αερίου ή βιομεθανίου.
Έτοιμος το 2025
Σημειώνεται ότι ο East Med, που θα κατασκευαστεί με προδιαγραφές που θα επιτρέπουν και τη μεταφορά υδρογόνου, βρίσκεται σε στάδιο προετοιμασίας, ώστε στο τέλος του 2022 να έχει ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση για την κατασκευή του αγωγού, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2025.
Αποτελεί έργο κοινού ενδιαφέροντος για την Κομισιόν και τώρα χρηματοδοτεί το 50% (34 εκατ. ευρώ) των λεπτομερών μελετών που θα επιτρέψουν τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης έως το τέλος του 2022.
Σημειώνεται ότι η οικονομική βιωσιμότητα του East Med εξαρτάται από την επάρκεια ζήτησης αερίου και στο πλαίσιο αυτό έχει μεγάλη σημασία η διεύρυνση της συμμαχίας των χωρών που θέλουν τον αγωγό. Ήδη πέραν της Ιταλίας έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον και από μια σειρά κρατών της Νοτιοανατολικής αλλά και της Κεντρικής Ευρώπης να εισάγουν αέριο μέσω του East Med για την κάλυψη των αναγκών τους.
Καίριας σημασίας...
Καίριος είναι ο ρόλος του East Med για την Ελλάδα γενικότερα και για την περιοχή μας πιο ειδικά. Η κατασκευή και λειτουργία ενός ακόμα αγωγού φυσικού αερίου με τη συμμετοχή της χώρας μας, μετά την ολοκλήρωση του TAP, θα αναβαθμίσει ακόμα περισσότερο τη γεωστρατηγική θέση της ενισχύοντας τον ρόλο της ως πύλης εισόδου φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό και μειώνοντας τις τιμές για τους καταναλωτές.
Όσο για την περιοχή μας, το γεγονός ότι ο East Med θα τη διασχίζει, καταλήγοντας στο Φλωροβούνι Θεσπρωτίας, απ’ όπου θα ακολουθεί υποθαλάσσια πορεία προς την Ιταλία, ανοίγει πολύ σημαντικές δυνατότητες προκειμένου να αποκτήσει κι αυτή, έστω με καθυστέρηση, διανομή φυσικού αερίου, με ευεργετικές επιπτώσεις για την τοπική κοινωνία και οικονομία. Εξάλλου, η Ήπειρος διαθέτει ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα. Βρίσκεται πάνω σε ένα ιδιαίτερα κομβικό σημείο, στο οποίο συναντώνται δύο από τα μεγαλύτερα οδικά δίκτυα της χώρας, η Ιόνια και η Εγνατία Οδός, ενώ παράλληλα διαθέτει το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, που τα επόμενα χρόνια εκτιμάται πως θα γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη. Σημειώνεται ότι το όλο έργο περιλαμβάνει αγωγό συνολικού μήκους 1.470 χλμ., έχει προϋπολογισμό 3 δισ. ευρώ, κι έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού ενδιαφέροντος της Ε.Ε.. Το τρέχει η κοινοπραξία του IGI Poseidon που απαρτίζεται από τις εταιρίες ΔΕΠΑ και Edison.
Αγωγός για Γιάννενα;
Στο μεταξύ, τα 300 εκατ. ευρώ αγγίζουν οι επενδύσεις που «τρέχει» ο ΔΕΣΦΑ στην κατασκευή μεγάλων αγωγών φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Εκτός από τους δύο αγωγούς στη Δυτ. Μακεδονία και την Πάτρα, πού έχουν ενταχθεί στο εγκεκριμένο Δεκαετές Πλάνο Ανάπτυξης (2021-2030) του Διαχειριστή, υπό εξέταση ως έργο είναι και ένας νέος αγωγός στα Γιάννενα.
Προς το παρόν, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα «ypodomes.com», το σημαντικό για την περιοχή μας έργο βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης της ανάλυσης κόστους - οφέλους, η οποία έχει ζητηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, και, όπως τονίζουν πηγές πολύ κοντά στο θέμα, πρέπει να έχει παραδοθεί έως τον Αύγουστο.
Δεν αρκούν τα βυτία!
Στην εν λόγω μελέτη εξετάζεται μία σειρά από ζητήματα και κυρίως το όφελος που θα έχει ο διαχειριστής από την κατασκευή ενός νέου αγωγού που θα τροφοδοτεί τα Γιάννενα, καθώς και το κόστος του έργου.
Επίσης, εξετάζεται και το ζήτημα της όδευσης, δηλαδή το εάν ο αγωγός θα ξεκινά από τη Δυτική Ελλάδα ή τη Δυτική Μακεδονία, ενώ ο ΔΕΣΦΑ εξετάζει και την αναγκαιότητα του έργου. Μάλιστα, στο... μικροσκόπιό του βρίσκεται και η επιλογή η τροφοδοσία της πρωτεύουσας της Ηπείρου να γίνεται μέσω βυτιοφόρων, η οποία αποτελεί μεν μία πιο οικονομική λύση συγκριτικά με την κατασκευή ενός αγωγού, όμως δεν μπορεί να εγγυηθεί την επαρκή κάλυψη των αναγκών της πόλης μας σε φυσικό αέριο.
Εφόσον ληφθεί απόφαση να κατασκευαστεί αγωγός, το έργο αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον πέντε χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης, η οποία επίσης βρίσκεται αρκετά μακριά, αφού πρέπει να προηγηθούν αρκετά χρονοβόρα βήματα. Η συγκεκριμένη επένδυση έχει εκτιμώμενο ύψος 100 εκατ. ευρώ.