Το αρχαίο θέατρο της Φοινίκης των Αγίων Σαράντα, είναι ένα μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς. Η αρχαία Φοινίκη έπαιξε στρατηγικό ρόλο στη διοικητική και πολιτική ζωή της Αρχαίας Ηπείρου, χάρη της γεωγραφικής της θέσης και την οικονομική της ανάπτυξη. Αρχικά ως πρωτεύουσα της Χαονίας και στη συνέχεια ως πρωτεύουσα του Κοινού των Ηπειρωτών (230-168 π.Χ.), ένα ομοσπονδιακό κράτος που δημιουργήθηκε από την ένωση των Ηπειρωτικών εδαφών και των σημαντικότερων φυλών όπως ήταν: οι Χάονες, οι Θεσπρωτοί και οι Μολοσσοί. Μια άλλη πηγή που δείχνει τη μεγάλη σημασία της Φοινίκης στα τέλη του ΙΙΙ αιώνα π.Χ., είναι η τεκμηρίωση από τον ρωμαίο συγγραφέα Τίτο Λίβιο της λεγόμενης «Ειρήνης της Φοινίκης», συνθήκη που έδωσε τέλος στον πρώτο πόλεμο μεταξύ ρωμαίων και μακεδόνων. Στον ΙΙΙ π.Χ. αιώνα, η Φοινίκη φτάνει στο αποκορύφωμά της πολιτικής, διοικητικής, οχυρωματικής και αρχιτεκτονικής της ανάπτυξης. Το θέατρο είναι το πιο αντιπροσωπευτικό μνημείο της αρχαίας πόλης της Φοινίκης, το οποίο δεν αντανακλά μόνο τα δύο κύρια στάδια αυτής της πόλης, την ελληνιστική και τη ρωμαϊκή περίοδο, αλλά και από τις πολύ μεγάλες διαστάσεις του με ένα μάκρος, που φτάνει τα 30 μέτρα, καταδεικνύει τη σημασία του μεγάλου αυτού πολιτικού κέντρου.