Με επιτυχία η εκδήλωση της Μητρόπολης Κόνιτσας για την απελευθέρωση της Κορυτσάς (ΦΩΤΟ)

Με επιτυχία έγινε, την Κυριακή 25 Νοεμβρίου, η εκδήλωση της Μητρόπολης Κόνιτσας για την απελευθέρωση της Κορυτσάς (21-22 Νοεμβρίου 1940). Το πλούσιο πρόγραμμα περιελάμβανε θεατρικό, προβολές, τραγούδια, απαγγελίες, χορούς και σύντομη ομιλία. Συμμετείχαν η χορωδία της Μητρόπολης με τη συνοδεία μουσικών οργάνων, καθώς και το χορευτικό της "Κιβωτού του Κόσμου". Στην εκδήλωση παρεβρέθηκαν ο Μητροπολίτης Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κ. Ανδρέας, ο Δήμαρχος Κονίτσης κ. Ανδρέας Παπασπύρου, ο Αντιδήμαρχος κ. Γεώργιος Καλλιντέρης, Δημοτικοί Σύμβουλοι, ιερείς, καθηγητές και καθηγήτριες, πλήθος κόσμου και παιδιών απ’ όλα τα σχολεία της Κονίτσης, η «Κιβωτός του Κόσμου», Βορειοηπειρώτες και άλλοι. Ακολούθησε σύντομη (10΄) εμπεριστατωμένη ομιλία, μέσα από τις πηγές και τις εφημερίδες της εποχής του 1940, από τον Ιστορικό κ. Δημήτριο Σκεύα, που με απλό, γλαφυρό και κατανοητό τρόπο αναφέρθηκε, αρχικά, στην ελληνικότητα της Βορείου Ηπείρου διαχρονικά, εστιάζοντας, στην συνέχεια, στα γεγονότα που ακολούθησαν στην Κατάληψη της Κορυτσάς από τον Ελληνικό Στρατό το 1940. Δεν έμεινε όμως έως εκεί ο ομιλητής, αλλά τόνισε πως πλέον τα γεγονότα δείχνουν ότι τα έγγραφα και τα Πρωτόκολλα που υπεγράφησαν μεταξύ Αλβανών και Ελλήνων για μια Αυτόνομη Κυβέρνηση των Βορειοηπειρωτών αποδεικνύονται ανίσχυρα και αναποτελεσματικά για την ασφάλειά τους, με αποτέλεσμα μία λύση και μόνο να καταδείκνύεται ως εφικτή, η Ένωση της Βορείου Ηπείρου με την μητέρα Ελλάδα.
***
Μετά τη λήξη της πρώτης περιόδου του Ελληνοϊταλικού Πολέμου (13 Νοεμβρίου 1940) και την επιτυχή απόκρουση της ιταλικής εισβολής, άρχισε η συνεχώς εντεινόμενη ελληνική αντεπίθεση. Αφότου ο Ελληνικός Στρατός απέκρουσε με επιτυχία την ιταλική εισβολή, που άρχισε στις 28 Οκτωβρίου, στις 14 Νοεμβρίου άρχισε τη μεγαλειώδη του εξόρμηση στο Αλβανικό Μέτωπο. Το Γ΄ Σώμα Στρατού, με διοικητή τον Αντιστράτηγο Γεώργιο Τσολάκογλου, επιτέθηκε για να εκπορθήσει την ισχυρή τοποθεσία Μόροβας – Ιβάν και να καταλάβει τον συγκοινωνιακό κόμβο της Κορυτσάς. Οι μάχες υπήρξαν σκληρότατες και διεξήχθησαν σε κορυφές που το υψόμετρο τους πέρναγε ακόμη και τα χίλια οχτακόσια μέτρα, πολλές φορές κάτω από σφοδρή χιονοθύελλα. Από το πρωί της

18ης Νοεμβρίου το πυροβολικό της ΙΧ Μεραρχίας Πεζικού έθεσε υπό τα πυρά του την οδό Ερσέκας – Κορυτσάς και τους στρατώνες και το αεροδρόμιο της Κορυτσάς. Από τη στιγμή που τα περίχωρα της Κορυτσάς τέθηκαν υπό τα πυρά του ελληνικού πυροβολικού οι ιταλικές δυνάμεις άρχισαν να αποσύρονται από την περιοχή. Το Γ΄ ΣΣ αν και είχε τη δυνατότητα να κινηθεί προς κατάληψη της Κορυτσάς δεν το έπραξε άμεσα λόγω του φόβου των ιταλικών τεθωρακισμένων που υπήρχαν σε κοντινή απόσταση. Έτσι προτίμησε να ολοκληρώσει πρώτα τον αγώνα για την εξάλειψη των ιταλικών δυνάμεων που υπήρχαν στο ορεινό συγκρότημα Μόροβας – Ιβάν. Η ολοκλήρωση της κατάληψης του ορεινού όγκου της Μόροβας κατέστησε αδύνατη την παραμονή των Ιταλών στην Κορυτσά γιατί αυτό δημιουργούσε τον κίνδυνο να αποκοπεί η οδός διαφυγής τους προς Πόγραδετς. Στις 21 Νοεμβρίου περιήλθε στην ελληνική πλευρά πληροφορία ότι οι Ιταλοί εκκένωναν την Κορυτσά και μεγάλη ιταλική φάλαγγα κινούνταν ήδη προς Πόγραδετς. Το Γ΄ ΣΣ και η Ομάδα Μεραρχιών «Κ» διέταξαν τις μονάδες τους να καταδιώξουν τους Ιταλούς, αυτές δεν κατάφεραν να λάβουν επαφή μαζί τους κι έτσι μπόρεσαν να φύγουν ανενόχλητοι από την περιοχή της Κορυτσάς. Σε κάθε περίπτωση όμως τα ελληνικά στρατεύματα από το πρωί της 22ας Νοεμβρίου συνέχισαν την επιθετική τους ενέργεια. Στις 7:45 το 1ο Τάγμα του 33ου Συντάγματος και λόχος του 1ου Τάγματος του 27ου Συντάγματος ήταν οι πρώτες Μονάδες του Ελληνικού Στρατού που εισήλθαν στην Κορυτσά μέσα σε ατμόσφαιρα ενθουσιασμού από τους κατοίκους που είχαν βγει για να τις υποδεχτούν. Οι Ιταλοί φεύγοντας από την Κορυτσά άφησαν τεράστιες ποσότητες πυρομαχικών, ειδών επιμελητείας και υγειονομικού υλικού. Η κατάληψη της Κορυτσάς προκάλεσε θύελλα ενθουσιασμού στην Αθήνα και εγκωμιάστηκε από τον διεθνή τύπο, καθώς αποτελούσε την πρώτη νίκη των Συμμάχων στην Ευρώπη από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ με τηλεγράφημα του στην ελληνική κυβέρνηση ανέφερε: «Εγκάρδια συγχαρητήρια για τις νίκες στο Αλβανικό Μέτωπο, που σφραγίστηκαν με την κατάληψη της Κορυτσάς. Μεγάλο ενθουσιασμό εμπνέει σε όλους μας το κατόρθωμα αυτό της ελληνικής ανδρείας εναντίον εχθρού υπέρτερου σε αριθμό και εξοπλισμό».