Ενώ ο Ενβέρ Χότζα δεν ασχολήθηκε ποτέ με το "Τσάμικο" ζήτημα, γιατί θεωρούσε ότι δεν υπάρχει, μετά το 1991 προέκυψαν οι παράλογες αξιώσεις των Αλβανών, θέμα "Τσαμουριάς" ανακινήθηκε το Μάιο του 1960, μέσω… ΝΑΤΟ! Σε έγγραφο του ιταλικού Γενικού Επιτελείου Άμυνας προς το αρχηγείο του ΝΑΤΟ, χαρακτηριζόταν ολόκληρη η περιοχή της Ηπείρου «ως έχουσα αλβανικόν χαρακτήρα». Οι συντάκτες του εγγράφου υποστήριζαν ότι: Η πλειοψηφία του πληθυσμού στις περιοχές της Θεσπρωτίας, των Ιωαννίνων, της Πρέβεζας, της Άρτας και μέρους της Δυτικής Μακεδονίας στην περιοχή της Καστοριάς ήταν σαφώς αλβανική. Την Πίνδο κατοικούσαν «Βλαχορουμάνοι» συμπατριώτες των Αλβανών και αφοσιωμένοι στη Ρώμη. Η Ελλάδα τορπιλίζει οποιαδήποτε προσπάθεια για συνεννόηση των βαλκανικών χωρών με την επιμονή της να διατηρεί τις αξιώσεις της στη Βόρειο Ήπειρο. Στην Αθήνα προκλήθηκε σάλος. «Κακοήθης ιταλική έκθεσις προς το ΝΑΤΟ παρουσιάζει την Ήπειρο ως αλβανικήν» ήταν ο χαρακτηριστικός τίτλος του πρωτοσέλιδου ρεπορτάζ της αντιπολιτευόμενης «Ελευθερίας» και «Η ατιμία» ο τίτλος του κυρίου άρθρου της στις 31 Μαΐου 1960. Η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ότι έφτασε τη χώρα στο σημείο να την προσβάλουν στενοί σύμμαχοι. Το υπουργείο Εξωτερικών έκανε διάβημα διαμαρτυρίας, η ιταλική κυβέρνηση εξέφρασε τη λύπη της και έκανε λόγο για ένα «τεχνικό έγγραφο» που «περιλαμβάνει πλάνες» και γι’ αυτό αποσύρθηκε. Και μια λεπτομέρεια που έχει όμως τη σημασία της. Το θέμα της έκθεσης δεν «έσκασε» σε μια ανύποπτη στιγμή. Αντίθετα βγήκε σε μια στιγμή κατά την οποία στις σχέσεις Αθηνών – Ρώμης, που ήταν εξαιρετικά φιλικές μέχρι εκείνη την ώρα, εμφανίστηκαν προβλήματα. Ο λόγος; Η ιταλική κυβέρνηση αντιδρούσε στη σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ φοβούμενη ότι τα ελληνικά γεωργικά προϊόντα θα ανταγωνίζονταν τα ιταλικά στις αγορές της Κοινότητας.