Γεωργοί, κτηνοτρόφοι, οδηγοί στους επαρχιακούς δρόμους, κάτοικοι χωριών της Θεσπρωτίας παρατηρούν καθημερινά ότι πλημμύρισε από φίδια και σαύρες η ύπαιθρος και μόλις έχει καλοκαιριάσει.. Όπως λένε ειδικοί, το φαινόμενο δεν οφείλεται στο ότι ενδεχομένως οικολογικές οργανώσεις εμπλούτισαν το περιβάλλον με φίδια (!) αλλά στο ότι τα οικοσυστήματα έχουν διαταραχθεί ριζικά μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες, οπότε δεν είναι περίεργο το να εμφανίζονται είδη ζώων, ερπετών ή εντόμων σε περιοχές όπου δεν υπήρχαν πριν ή σε διαφορετικές συχνότητες απ’ ό,τι στο παρελθόν. Αυτό είναι λογικό, υποστηρίζουν οι ειδήμονες, να δημιουργεί προβληματισμό στους κατοίκους των χωριών, ιδίως στους πιο ηλικιωμένους, που θυμούνταν μια πολύ διαφορετική κατάσταση. Ως παράδειγμα, αναφέρεται ότι αφού οι κυνηγοί και τα φυτοφάρμακα έχουν εξολοθρεύσει τους αετούς και τα γεράκια, που τρώνε τα φίδια, τις σαύρες, τα ποντίκια κλπ, λογικό είναι αυτά να αυξάνονται, αφού δεν έχουν πλέον φυσικούς εχθρούς. Και προσθέτουν: «Έσπασε η φυσική ισορροπία και τα φίδια αναγκάζονται πλέον να μετακινούνται προς τους ανθρώπους, ψάχνοντας για νέους, κατάλληλους βιότοπους».
"ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΟ" ΤΟ ΦΙΔΙ
Τονίζεται από τοπικούς οικολόγους ότι το φίδι είναι "παρεξηγημένο", και για τον λόγο αυτό συνήθως προκαλεί τον φόβο και τον πανικό, που συχνά οδηγούν στην εξόντωση του ζώου. Κανένα φίδι δεν κυνηγάει ανθρώπους, σημειώνουν οι οικολόγοι, όπως πολλές μαρτυρίες αναφέρουν, ούτε επιτίθεται ποτέ λόγω της υποτιθέμενης "κακίας" του. Οποιοδήποτε φίδι αντιληφθεί την παρουσία ανθρώπου προσπαθεί πανικοβλημένο να διαφύγει προς κάθε κατεύθυνση. Αυτή είναι και η κύρια μορφή άμυνας των φιδιών. Κατόπιν εάν το φίδι εγκλωβιστεί σε κάποιο μέρος αντιμέτωπο με τον άνθρωπο, τότε θα προσπαθήσει να τρομάξει τον "θύτη" του στρέφοντας το κεφάλι του προς αυτόν και βγάζοντας το χαρακτηριστικό δυνατό συριγμό, που ακούγεται σαν επαναλαμβανόμενο "Σσσσς". Στις περιπτώσεις και μόνο που το ζώο πατηθεί ή αρπαχτεί από κάποιο χέρι έτσι ώστε νιώσει ανήμπορο και ανίκανο να ξεφύγει ή ακόμα όταν το άτομο έχει πλησιάσει απειλητικά κοντά, τότε και χρησιμοποιεί την έσχατη άμυνά του, το δάγκωμα. Σε καμία άλλη περίπτωση, κανένα φίδι δεν θα έρθει από μόνο του κοντά στον άνθρωπο, που τόσο φοβάται για να επιτεθεί. Οι ειδικοί συνιστούν αν θα συναντήσετε ένα φίδι μην πανικοβληθείτε, μην προβείτε σε βίαιες πράξεις. Εάν δεν σας ενδιαφέρει η παρατήρησή του απλά συνεχίστε τον δρόμο σας κρατώντας μία απόσταση τουλάχιστον 2 μέτρων για να συνεχίσει κι αυτό τον δικό του.
ΟΙ ΣΑΥΡΕΣ
Το εντυπωσιακό με τις σαύρες, όπως επισημαίνουν επιστήμονες, είναι ότι έχουν έναν μηχανισμό αναπλήρωσης των άκρων. Δηλαδή: Αν πιάσετε μία σαύρα πχ από το πόδι ή την ουρά, η σαύρα για να ξεφύγει, ενεργοποιεί έναν μηχανισμό που αποκόπτει πχ το πόδι που πιάσατε και το αποχωρίζεται!!! Αυτός είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που επιτρέπει τη σαύρα να ξεφύγει από κάποιον κίνδυνο! Το απίστευτο είναι ότι μετά, ξαναφυτρώνει και η σαύρα το χρησιμοποιεί κανονικά!!
ΟΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ
Ένα μεγάλο μέρος της τοπικής πανίδας, είναι η ερπετοπανίδα, με άλλα λόγια τα ερπετά και τα αμφίβια. Εκτός όμως από τον ρόλο τους και την χρησιμότητά τους στο φυσικό περιβάλλον, τα ζώα της ερπετοπανίδας παίζουν σπουδαίο ρόλο στην ζωή του ανθρώπου... στη ζωή μας: Προστατεύουν τις καλλιέργειες και τις απαλλάσσουν από τους εχθρούς της, ελέγχοντας τους πληθυσμούς τρωκτικών και εντόμων. Όλα τα ερπετά και αμφίβια της χώρας μας τρέφονται με αρθρόποδα όπως έντομα είτε σε μικρή ηλικία (φίδια), είτε κατά την διάρκεια όλης τους της ζωής (σαύρες, φρύνοι κ.ά). Έτσι μειώνουν σημαντικά τους πληθυσμούς αρθρόποδων, που πλήττουν τους αγρούς, όπως γρύλοι, ακρίδες, κρεμμυδοφάγοι κ.ά. Επίσης τα φίδια αποτελούν το αποτελεσματικότερο μέσο ελέγχου του πληθυσμού των τρωκτικών και μικρών λαγόμορφων, που επίσης πλήττουν τους αγρούς. Προστατεύουν την δημόσια υγεία από διάδοση ασθενειών. Λόγω των διατροφικών συνηθειών τους, ερπετά και αμφίβια μας προστατεύουν από τρωκτικά, όπως ποντίκια και αρουραίους, αλλά και αρθρόποδα όπως οι κατσαρίδες και τα τσιμπούρια, όλα τους συχνά φορείς ασθενειών, που μπορούν να προσβάλλουν και τον άνθρωπο. Επίσης τα αμφίβια είναι αυτά που καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες προνυμφών κουνουπιών σε μικρές λίμνες και στάσιμα νερά, έτσι ελέγχουν σημαντικά τον πληθυσμό των κουνουπιών, συχνά φορέων ασθενειών όπως η ελονοσία, η εγκεφαλίτιδα, ο Κίτρινος Πυρετός, η λεμφική φιλαρίαση, κ.ά. Συμβάλλουν στην παραγωγή σημαντικών φαρμάκων. Σήμερα πολλά είναι τα φάρμακα που παρασκευάζονται από δηλητήρια φιδιών και ένζυμα σάλιου ερπετών και αμφιβίων για την καταπολέμηση σοβαρών παθήσεων και επώδυνων ασθενειών. Πιο συγκεκριμένα, δηλητήρια φιδιών χρησιμοποιούνται στην παραγωγή, αντιθρομβωτικών, φαρμάκων κατά εγκεφαλικών και καρδιακών προσβολών, επίσης εγκεφαλικών διαταραχών όπως επιληψία, ημικρανίες, κ.ά, φάρμακων κατά του άσθματος, παυσίπονων, κ.ά., ενώ έρευνες πάνω σε φάρμακα βασισμένα στο δηλητήριο φιδιών προσβλέπουν σε θεραπείες κατά του καρκίνου, του MND, του AIDS και άλλων πολύ σοβαρών ασθενειών, στο εγγύς μέλλον. Ακόμα, δηλητήριο ερπετού χρησιμοποιείται στην παραγωγή επαναστατικού φαρμάκου κατά του διαβήτη, ενώ γονίδια αμφιβίων δίνουν ελπίδες σε ακρωτηριασμένα άτομα. Είναι γεγονός πως τα ζώα της ερπετοπανίδας σώζουν ανθρώπινες ζωές. Τέλος, τα ερπετά και τα αμφίβια προστατεύουν και συντηρούν την ισορροπία του περιβάλλοντος, από το οποίο εξαρτάται η υγεία και η ομορφιά της ζωής του ανθρώπου. Τα ίδια, ως μέρος της τροφικής αλυσίδας, αποτελούν τροφή για σπάνια θηλαστικά και αρπακτικά πτηνά συμβάλλοντας στην βιοποικιλότητα και την ομορφιά της φύσης.
ΟΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ
Ένα μεγάλο μέρος της τοπικής πανίδας, είναι η ερπετοπανίδα, με άλλα λόγια τα ερπετά και τα αμφίβια. Εκτός όμως από τον ρόλο τους και την χρησιμότητά τους στο φυσικό περιβάλλον, τα ζώα της ερπετοπανίδας παίζουν σπουδαίο ρόλο στην ζωή του ανθρώπου... στη ζωή μας: Προστατεύουν τις καλλιέργειες και τις απαλλάσσουν από τους εχθρούς της, ελέγχοντας τους πληθυσμούς τρωκτικών και εντόμων. Όλα τα ερπετά και αμφίβια της χώρας μας τρέφονται με αρθρόποδα όπως έντομα είτε σε μικρή ηλικία (φίδια), είτε κατά την διάρκεια όλης τους της ζωής (σαύρες, φρύνοι κ.ά). Έτσι μειώνουν σημαντικά τους πληθυσμούς αρθρόποδων, που πλήττουν τους αγρούς, όπως γρύλοι, ακρίδες, κρεμμυδοφάγοι κ.ά. Επίσης τα φίδια αποτελούν το αποτελεσματικότερο μέσο ελέγχου του πληθυσμού των τρωκτικών και μικρών λαγόμορφων, που επίσης πλήττουν τους αγρούς. Προστατεύουν την δημόσια υγεία από διάδοση ασθενειών. Λόγω των διατροφικών συνηθειών τους, ερπετά και αμφίβια μας προστατεύουν από τρωκτικά, όπως ποντίκια και αρουραίους, αλλά και αρθρόποδα όπως οι κατσαρίδες και τα τσιμπούρια, όλα τους συχνά φορείς ασθενειών, που μπορούν να προσβάλλουν και τον άνθρωπο. Επίσης τα αμφίβια είναι αυτά που καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες προνυμφών κουνουπιών σε μικρές λίμνες και στάσιμα νερά, έτσι ελέγχουν σημαντικά τον πληθυσμό των κουνουπιών, συχνά φορέων ασθενειών όπως η ελονοσία, η εγκεφαλίτιδα, ο Κίτρινος Πυρετός, η λεμφική φιλαρίαση, κ.ά. Συμβάλλουν στην παραγωγή σημαντικών φαρμάκων. Σήμερα πολλά είναι τα φάρμακα που παρασκευάζονται από δηλητήρια φιδιών και ένζυμα σάλιου ερπετών και αμφιβίων για την καταπολέμηση σοβαρών παθήσεων και επώδυνων ασθενειών. Πιο συγκεκριμένα, δηλητήρια φιδιών χρησιμοποιούνται στην παραγωγή, αντιθρομβωτικών, φαρμάκων κατά εγκεφαλικών και καρδιακών προσβολών, επίσης εγκεφαλικών διαταραχών όπως επιληψία, ημικρανίες, κ.ά, φάρμακων κατά του άσθματος, παυσίπονων, κ.ά., ενώ έρευνες πάνω σε φάρμακα βασισμένα στο δηλητήριο φιδιών προσβλέπουν σε θεραπείες κατά του καρκίνου, του MND, του AIDS και άλλων πολύ σοβαρών ασθενειών, στο εγγύς μέλλον. Ακόμα, δηλητήριο ερπετού χρησιμοποιείται στην παραγωγή επαναστατικού φαρμάκου κατά του διαβήτη, ενώ γονίδια αμφιβίων δίνουν ελπίδες σε ακρωτηριασμένα άτομα. Είναι γεγονός πως τα ζώα της ερπετοπανίδας σώζουν ανθρώπινες ζωές. Τέλος, τα ερπετά και τα αμφίβια προστατεύουν και συντηρούν την ισορροπία του περιβάλλοντος, από το οποίο εξαρτάται η υγεία και η ομορφιά της ζωής του ανθρώπου. Τα ίδια, ως μέρος της τροφικής αλυσίδας, αποτελούν τροφή για σπάνια θηλαστικά και αρπακτικά πτηνά συμβάλλοντας στην βιοποικιλότητα και την ομορφιά της φύσης.