Με καταγωγή από τις ηρωικές και δοξασμένες οικογένειες του Σουλίου, απόγονοι των Μποτσαραίων
και Τζαβελλαίων,
ο Κίτσος Μπότσαρης και ο Κώστας Τζαβέλλας αισθάνονται, νιώθουν το φορτίο της καταγωγής τους από τις δύο ιστορικές οικογένειες, που έδειξαν τον δρόμο σε όλη την Ελλάδα, πολύ πριν σημάνει η εξέγερση
εναντίον των Τούρκων και "αιμοδότησαν" την Πατρίδα με
στρατιώτες και οπλαρχηγούς. Ο Κώστας Τζαβέλλας, ελεύθερος επαγγελματίας και έφεδρος αξιωματικός του
Ελληνικού Στρατού, και ο Κίτσος
Μπότσαρης, που εργάζεται ως τραπεζικός υπάλληλος, δύο πολλοί συνετοί και συνειδηοποιημένοι άνθρωποι, έχουν μιλήσει σε ΜΜΕ για το ηρωικό παρελθόν των οικογενειών τους, που τους έχει σημαδέψει. Η οικογένεια του Κίτσου Μπότσαρη κατάγεται από τον Κώστα Μπότσαρη, που γεννήθηκε το 1793 στο Σούλι. Πατέρας του ήταν ο Κίτσος Μπόταρης και αδερφός του ο Μάρκος. Μετά την απελευθέρωση, ο Κώστας συνέχισε τον αγώνα για την αποτίναξη του ζυγού από τη Δυτική Στερεά, ενώ ανέλαβε πρωτοβουλίες μετά τη δολοφονία του
Καποδίστρια και υπήρξε μέλος της τριμελούς αντιπροσωπείας που είχε
σταλεί στο Μόναχο, για να προσκαλέσει επίσημα τον Όθωνα στον ελληνικό
θρόνο. Στα χρόνια του Όθωνα έγινε Υπασπιστής της φάλαγγας και την
περίοδο 1844-1847 υπηρέτησε επίσης ως γερουσιαστής. Ο Κώστας Μπότσαρης
πέθανε το 1853 και ετάφη στον οικογενειακό τάφο των Μποτσαραίων, στο Α'
Νεκροταφείο Αθηνών. Η οικογένεια του Κώστα Τζαβέλλα, κατάγεται από το Νικόλαο Τζαβέλλα, που γεννήθηκε στο Σούλι και συμμετείχε στην επανάσταση του 1821,
λαμβάνοντας μέρος σε περισσότερες από 70 μάχες. Στις 18 Απριλίου του
1829, υπό τη γενική αρχηγία του αδελφού του Κίτσου, εισήλθε πρώτος με τη
Χιλαρχία του στη Ναύπακτο και την απελευθέρωσε. Ονομάστηκε τιμής ένεκεν
"Απελευθερωτής της Ναυπάκτου" και "Πρώτος Φρούραρχος αυτής". Προήχθη
στον βαθμό του Υποστρατήγου. Απεβίωσε στις 10 Μαΐου του 1872 στη
Ναύπακτο και ετάφη στον περίβολο του ιερού ναού του αγίου Δημητρίου.
***
Ο Κώστας Τζαβέλλας έχει αναφέρει: "Ανήκω στην όγδοη γενεά από τον Γενάρχη μας Λάμπρο Τζαβέλλα και στην
έκτη από τους αγωνιστές του 1821, Νικόλαο και Κίτσο Τζαβέλλα. Τι να
πρωτοδιηγηθεί κανείς. Το γράμμα του Λάμπρου στον Αλή Πασά όταν θυσίαζε
τον 16χρονο γιo του Φώτο; Την απόκριση της μάνας του Φώτου της Μόσχως
Τζαβέλλα όταν στην απειλή του Πασά ότι θα ψήσει το Φώτο ζωντανό του
ζήτησε να της κρατήσει ένα κομμάτι να το φάει;!!! Την απόκριση του Φώτου
στον Πασά, όταν είχε σε ομηρία τη δική του αυτή τη φορά γυναίκα και τα
παιδιά του (Κίτσο και Νικόλαο Τζαβέλλα); Κάμε τους ότι θέλεις αλλά εγώ
και οι συμπολίτες μου, είναι αδύνατον να σου παραδώσουμε τα όπλα ζώντες.
Την απάντηση του 7χρονου Νικολάκη γιου του Φώτου, όταν τον ρώτησε ο Αλή
Πασάς αν σου δώσω Νικολό ένα ντουφέκι θα πολεμήσεις; Του απάντησε ναι,
αλλά όχι τους δικούς σου του Τσάμηδες δεν είναι καλοί, εγώ θέλω να
πολεμήσω με τους γενναίους ! Κατά την
οικογενειακή μας παράδοση 177 Τζαβελλαίοι έχουν πέσει για την πατρίδα.
177ος ο παππούς μου Κωνσταντίνος Τζαβέλλας στις μάχες της Πρεμετής, με
τους Ιταλούς στην Βόρειο Ήπειρο, 2 Δεκεμβρίου 1940. Ο Πατέρας μου τότε
ήταν επτά χρόνων". Και προσέθεσε: "Μία κληρονομιά πραγματικά πολύ βαριά που όσο και δύσκολα αν περνάμε
πρέπει να την σηκώνουμε όσο πιο ψηλά μπορούμε και να την περιφρουρούμε
όλοι το ίδιο, όταν κάποιοι την επιβουλεύονται η προσπαθούν να την
αποδομήσουν. Εντάξει, αισθανόμαστε ίσως μία επιπλέον συγκίνηση και
περηφάνια όταν μιλούμε για τους παππούδες μας, όπως τώρα καλή ώρα, αλλά
χωρίς καμία απολύτως έπαρση. Και αυτό πρώτον διότι γνωρίζουμε από πού
ερχόμαστε, αλλά κυρίως γιατί αισθανόμαστε ευθύνη για το τι θα πράξουμε
κι εμείς με τη σειρά μας. Ευθύνη που μοιραίο είναι να την 'φορτώνουμε'
κι εμείς στα παιδιά μας"!
***
Ο Κίτσος Μπότσαρης έχει επισημάνει: "Ο Έλληνας χριστιανός ορθόδοξος βγήκε στην κλεφτουριά, διότι
προτιμούσε να ζει κυνηγημένος, μα περήφανος κι ελεύθερος σε όλη του τη
ζωή. Οι κακουχίες της δύσκολης ζωής του μέσα στα τετρακόσια χρόνια
διαρκούς κατατρεγμού, η εξοικείωσή του με την φύση, η λιτή του διατροφή,
αλλά και οι αξίες που ανεπτύχθησαν στην ψυχή, ενός τέτοιου σκληρού αλλά
απλού και τίμιου ανθρώπου, συνέθεσαν τον απόλυτο πολεμιστή, που όταν
χάρις τους Λόγιους κατάλαβε ποιος πραγματικά ήταν, μας χάρισε αυτό που
απολαμβάνουμε σήμερα. Τα περιγράφει ο μέγιστος όλων Θεόδωρος
Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του".Βασικές αρχές τους η Ενότητα και η πίστη στην Ελεύθερη Πατρίδα ! Μία Δημοκρατία με άγραφους απαράβατους νόμους, ισόνομη για όλους. Βασικά χαρακτηριστικά τους η Μπέσα και η Ανδρεία. Ο δειλός δεν είχε θέση στην Συμπολιτεία των Σουλιωτών. Το σώμα των Σουλιωτών αποτέλεσε τον βασικό κορμό των Ελληνικών στρατευμάτων κατά την διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης. Ειδικοί στην ενέδρα, στην μάχη σώμα με σώμα, στην νυχτερινή επίθεση αλλά κυρίως στη μη εγκατάλειψη του πόστου, μέχρι και του τελευταίου πολεμιστή! Ακριβώς όπως οι Αρχαίοι Σπαρτιάτες. Έχει ενδιαφέρον να μελετήσει κανείς την καθημερινότητα των Σουλιωτών που
θυμίζει λίγο πολύ εκείνη των αρχαίων Σπαρτιατών με τη λιτή ζωή, την
αγάπη στα όπλα αλλά και την υψηλή θέση που κατείχαν οι γυναίκες στην
κοινωνία τους".