Είναι συγκλονιστικά και συγκινητικά τα λόγια του Θεσπρωτού καθηγητού του Παντείου Πανεπιστημίου Δονάτου Παπαγιάννη (φωτό) για το συγχωριανό του διεθνή ποδηλάτη Σπύρο Παπαγιάννη, που πριν από 10 περίπου μήνες, έφυγε πρόωρα από τη ζωή. Αναφέρει μεταξύ άλλων: "Αγαπημένε μας Σπύρο. Όταν το τηλέφωνο χτύπησε στις 6.30 το πρωί, η σκέψη σταμάτησε. Το λογικό
παράλυσε. Ο ειρμός χάθηκε. Περιπλανήθηκα χωρίς σκοπό και στόχο.
Περπάτησα μέχρι το μοναστήρι. Ένα αδυσώπητο
‘’γιατί’’ με βασάνιζε. Αλλά η λογική δεν μπορούσε να εξηγήσει το παράλογο. Γιατί αυτό που συνέβη δεν μόνο άδικο, είναι ταυτόχρονα και παράλογο. Αποφάσισα γρήγορα πως έπρεπε να βάλω τις σκέψεις μου σε τάξη γιατί έπρεπε να σου πω επίσημα το ‘’στερνό αντίο’’. Όμως οι λέξεις δεν έμπαιναν σε τάξη. Ο λέξεις χάνονταν. Και είναι κι’ αυτός ο κόμπος που σου περισφίγγει το λαιμό….. Είναι κι’ αυτός ο φόβος πως δεν θ’ αντέξω τις στιγμές….. Παραιτήθηκα. Είπα μέσα μου: ΄΄Δε μπορώ’’. Εξουθενωμένος γύρισα και άνοιξα το πατρικό σου σπίτι. Ήσουν απέναντι. Πρώτος εσύ και πίσω η αδελφούλα σου, η Σοφία. Τα μάτια μας συνέπεσαν. Σε κοιτούσα ασάλευτος. Και συ το ίδιο. Και ξάφνου οι χαμένες λέξεις με πλημμύρισαν σαν βουβό ποτάμι. Πήρα δύναμη απ’ τη ματιά σου. Τώρα έπρεπε να συνθέσω τις λέξεις που ασίγαστα με διαπερνούσαν. Μπορώ. Θα το αντέξω. Μου δίνεις δύναμη εσύ. Σπύρο. Γεννήθηκες νικητής. Πρωταθλητής. Και στους πρωταθλητές πρέπουν στεφάνια, πρέπουν ύμνοι και τραγούδια και όχι επιτάφιοι θρήνοι. Γι’ αυτό και εγώ θέλω τούτη την ύστατη στιγμή να σου πω ένα τραγούδι. Ένα αργόσυρτο ηπειρώτικο τραγούδι της νιότης και της λεβεντιάς. Να σε ξεπροβοδίσω στην τελευταία σου στράτα με το τραγούδι του έρωτα, το τραγούδι του Απρίλη. Το τραγούδι της νιότης και των 34 σου χρόνων. Το τραγούδι του γαμπρού στο ξεκίνημά του. Αυτό το τραγούδι προβάραμε Σπύρο μου, για να στο τραγουδήσουμε στ’ ανοιχτά της θάλασσας των Κηθύρων. Εκεί που στις οχτώ του Σεπτέμβρη θα ενώνονταν ο σταυραετός απ’ τα ηπειρώτικα βουνά με τη γοργόνα της ‘’ηχερής θαλάσσης’’. Την Εύη σου. Την Εύη μας. Ετοιμαζόμασταν να σε ξεπροβοδίσουμε με εκείνο το πανέμορφο ηπειρώτικό τραγούδι του γάμου στο ξεκίνημα του γαμπρού. ‘’Για ευχήσου με πατέρα μου τώρα στο κίνημά μου…..’’
Και τώρα;
Και τώρα, Σπύρο μας, Πρωταθλητή Ελλάδας για ποιο ‘’κίνημα’’ να σου τραγουδήσουμε; Για ποιο ‘’κίνημα’’ να σου ευχηθεί ο πατέρας σου; Για πού ‘’κινάς’’ αγόρι μου; Με ποια καρδιά, με ποια δύναμη να σου τραγουδήσουμε; Που μίσεψες αγόρι μου; Πως κλείσαν τα ματάκια σου και δεν σαλεύεις, δεν γροικάς; Ποια καταραμένη μοίρα σου άλλαξε την πορεία; Γι’ αυτό είναι άδικο, αυτό που συμβαίνει σήμερα. Είναι παράλογο. Δεν έχω τη δύναμη να συνεχίσω το τραγούδι. Το τραγούδι, Σπύρο μου, θα γίνει αναγκαστικά ηπειρώτικο μοιρολόι. Ηπειρώτικη ελεγεία.
Άφησέ μας, Σπύρο, να κλάψουμε. Να κλάψουμε γοερά τον ανεπίστρεπτο ‘’πηγαιμό’’ σου. Και σεις γυναίκες ηπειρώτισσες, μοιρολογίστρες, μοιρολογείστε το παλληκάρι μας. Κλάψτε για τούτον τον άδικο χαμό.
Ξεκίνησες, Σπύρο μου, στο εφαλτήριο της ζωής με κεκτημένη ταχύτητα. Λες και βιαζόσουν να τα γευτείς όλα. Διψούσες για τη ζωή. Άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης. Σε καρτερούσε η ζωή. Και συ στα πρώτα σου κιόλας εφηβικά χρόνια αναδείχθηκες πρωταθλητής Ελλάδας στην ποδηλασία. Το ποδήλατο. Η ξετρελαμένη αγάπη σου. Το εφηβικό σου πάθος. Τρεις φορές πρωταθλητής Ελλάδας στην ποδηλασία. Ο κολοφώνας της δόξας. Το στεφάνωμα του νικητή.
Ακολούθησε η Γυμναστική Ακαδημία και όταν εγκατέλειψες την πρωταθλητική σου δράση αφιερώθηκες από άλλη σκοπιά στον αθλητισμό. Αφιερώθηκες με πάθος ασίγαστο στην αθλητική δημοσιογραφία και η φωνή σου από τα ερτζιανά ακούγονταν στο πανελλήνιο περιγράφοντας αθλητικούς αγώνες.
Το σαράκι του πρωταθλητή ποτέ δεν σε εγκατάλειψε. Είχες κιόλας ετοιμάσει ένα πρωτοποριακό στο είδος του βιβλίο για την παγκόσμια ιστορία της ποδηλασίας. Μου ζήτησες να επιμεληθώ την τελική μορφή του κειμένου. Δεν πρόλαβες. Φαίνεται πως τελικά δεν σε καρτερούσε η ζωή. Αν το κείμενό σου είναι σε ικανοποιητικό βαθμό δουλεμένο, σου υπόσχομαι ότι θα προσπαθήσω να το εκδώσω στη μνήμη σου.
Σπύρο μας
Διψούσες για τη ζωή και εκείνη σε καρτερούσε για μεγαλύτερες επιδόσεις. Σου έβαζε όμως διαρκώς εμπόδια. Εσύ, παρά ταύτα, ήσουν γεννημένος νικητής. Πρωταθλητής. Νίκησες στην πρώτη σου περιπέτεια με το βαρύτατο πλήγμα της υγείας σου. Νίκησες και τη δεύτερη φορά, όταν αναίτια και επίσης άδικα δέχθηκες ένα βαρύτατο χτύπημα τη στιγμή που απολάμβανες τη βόλτα σου με το ποδήλατό σου. Ήμουν σχεδόν βέβαιος ότι θα έβγαινες νικητής και από την τρίτη σου περιπέτεια. Όμως, παλληκάρι από τούτα τ’ απάτητα βουνά, ό χάρος φαίνεται πως σου ‘στησε άσχημα καρτέρι. Τον αετό, όταν η σφαίρα τον βρίσκει στην καρδιά, όσο δυνατός και αν είναι, όσο περήφανα και ψηλά και αν πετάει, ο αγώνας είναι άνισος. Η νίκη είναι απίθανη.
Δεν άντεξες τη σφαίρα, Σπύρο μου. Γιατί σε βρήκε κατάστηθα. Και εκεί και τα παλληκάρια και οι πρωταθλητές υποκύπτουν.
‘’γιατί’’ με βασάνιζε. Αλλά η λογική δεν μπορούσε να εξηγήσει το παράλογο. Γιατί αυτό που συνέβη δεν μόνο άδικο, είναι ταυτόχρονα και παράλογο. Αποφάσισα γρήγορα πως έπρεπε να βάλω τις σκέψεις μου σε τάξη γιατί έπρεπε να σου πω επίσημα το ‘’στερνό αντίο’’. Όμως οι λέξεις δεν έμπαιναν σε τάξη. Ο λέξεις χάνονταν. Και είναι κι’ αυτός ο κόμπος που σου περισφίγγει το λαιμό….. Είναι κι’ αυτός ο φόβος πως δεν θ’ αντέξω τις στιγμές….. Παραιτήθηκα. Είπα μέσα μου: ΄΄Δε μπορώ’’. Εξουθενωμένος γύρισα και άνοιξα το πατρικό σου σπίτι. Ήσουν απέναντι. Πρώτος εσύ και πίσω η αδελφούλα σου, η Σοφία. Τα μάτια μας συνέπεσαν. Σε κοιτούσα ασάλευτος. Και συ το ίδιο. Και ξάφνου οι χαμένες λέξεις με πλημμύρισαν σαν βουβό ποτάμι. Πήρα δύναμη απ’ τη ματιά σου. Τώρα έπρεπε να συνθέσω τις λέξεις που ασίγαστα με διαπερνούσαν. Μπορώ. Θα το αντέξω. Μου δίνεις δύναμη εσύ. Σπύρο. Γεννήθηκες νικητής. Πρωταθλητής. Και στους πρωταθλητές πρέπουν στεφάνια, πρέπουν ύμνοι και τραγούδια και όχι επιτάφιοι θρήνοι. Γι’ αυτό και εγώ θέλω τούτη την ύστατη στιγμή να σου πω ένα τραγούδι. Ένα αργόσυρτο ηπειρώτικο τραγούδι της νιότης και της λεβεντιάς. Να σε ξεπροβοδίσω στην τελευταία σου στράτα με το τραγούδι του έρωτα, το τραγούδι του Απρίλη. Το τραγούδι της νιότης και των 34 σου χρόνων. Το τραγούδι του γαμπρού στο ξεκίνημά του. Αυτό το τραγούδι προβάραμε Σπύρο μου, για να στο τραγουδήσουμε στ’ ανοιχτά της θάλασσας των Κηθύρων. Εκεί που στις οχτώ του Σεπτέμβρη θα ενώνονταν ο σταυραετός απ’ τα ηπειρώτικα βουνά με τη γοργόνα της ‘’ηχερής θαλάσσης’’. Την Εύη σου. Την Εύη μας. Ετοιμαζόμασταν να σε ξεπροβοδίσουμε με εκείνο το πανέμορφο ηπειρώτικό τραγούδι του γάμου στο ξεκίνημα του γαμπρού. ‘’Για ευχήσου με πατέρα μου τώρα στο κίνημά μου…..’’
Και τώρα;
Και τώρα, Σπύρο μας, Πρωταθλητή Ελλάδας για ποιο ‘’κίνημα’’ να σου τραγουδήσουμε; Για ποιο ‘’κίνημα’’ να σου ευχηθεί ο πατέρας σου; Για πού ‘’κινάς’’ αγόρι μου; Με ποια καρδιά, με ποια δύναμη να σου τραγουδήσουμε; Που μίσεψες αγόρι μου; Πως κλείσαν τα ματάκια σου και δεν σαλεύεις, δεν γροικάς; Ποια καταραμένη μοίρα σου άλλαξε την πορεία; Γι’ αυτό είναι άδικο, αυτό που συμβαίνει σήμερα. Είναι παράλογο. Δεν έχω τη δύναμη να συνεχίσω το τραγούδι. Το τραγούδι, Σπύρο μου, θα γίνει αναγκαστικά ηπειρώτικο μοιρολόι. Ηπειρώτικη ελεγεία.
Άφησέ μας, Σπύρο, να κλάψουμε. Να κλάψουμε γοερά τον ανεπίστρεπτο ‘’πηγαιμό’’ σου. Και σεις γυναίκες ηπειρώτισσες, μοιρολογίστρες, μοιρολογείστε το παλληκάρι μας. Κλάψτε για τούτον τον άδικο χαμό.
Ξεκίνησες, Σπύρο μου, στο εφαλτήριο της ζωής με κεκτημένη ταχύτητα. Λες και βιαζόσουν να τα γευτείς όλα. Διψούσες για τη ζωή. Άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης. Σε καρτερούσε η ζωή. Και συ στα πρώτα σου κιόλας εφηβικά χρόνια αναδείχθηκες πρωταθλητής Ελλάδας στην ποδηλασία. Το ποδήλατο. Η ξετρελαμένη αγάπη σου. Το εφηβικό σου πάθος. Τρεις φορές πρωταθλητής Ελλάδας στην ποδηλασία. Ο κολοφώνας της δόξας. Το στεφάνωμα του νικητή.
Ακολούθησε η Γυμναστική Ακαδημία και όταν εγκατέλειψες την πρωταθλητική σου δράση αφιερώθηκες από άλλη σκοπιά στον αθλητισμό. Αφιερώθηκες με πάθος ασίγαστο στην αθλητική δημοσιογραφία και η φωνή σου από τα ερτζιανά ακούγονταν στο πανελλήνιο περιγράφοντας αθλητικούς αγώνες.
Το σαράκι του πρωταθλητή ποτέ δεν σε εγκατάλειψε. Είχες κιόλας ετοιμάσει ένα πρωτοποριακό στο είδος του βιβλίο για την παγκόσμια ιστορία της ποδηλασίας. Μου ζήτησες να επιμεληθώ την τελική μορφή του κειμένου. Δεν πρόλαβες. Φαίνεται πως τελικά δεν σε καρτερούσε η ζωή. Αν το κείμενό σου είναι σε ικανοποιητικό βαθμό δουλεμένο, σου υπόσχομαι ότι θα προσπαθήσω να το εκδώσω στη μνήμη σου.
Σπύρο μας
Διψούσες για τη ζωή και εκείνη σε καρτερούσε για μεγαλύτερες επιδόσεις. Σου έβαζε όμως διαρκώς εμπόδια. Εσύ, παρά ταύτα, ήσουν γεννημένος νικητής. Πρωταθλητής. Νίκησες στην πρώτη σου περιπέτεια με το βαρύτατο πλήγμα της υγείας σου. Νίκησες και τη δεύτερη φορά, όταν αναίτια και επίσης άδικα δέχθηκες ένα βαρύτατο χτύπημα τη στιγμή που απολάμβανες τη βόλτα σου με το ποδήλατό σου. Ήμουν σχεδόν βέβαιος ότι θα έβγαινες νικητής και από την τρίτη σου περιπέτεια. Όμως, παλληκάρι από τούτα τ’ απάτητα βουνά, ό χάρος φαίνεται πως σου ‘στησε άσχημα καρτέρι. Τον αετό, όταν η σφαίρα τον βρίσκει στην καρδιά, όσο δυνατός και αν είναι, όσο περήφανα και ψηλά και αν πετάει, ο αγώνας είναι άνισος. Η νίκη είναι απίθανη.
Δεν άντεξες τη σφαίρα, Σπύρο μου. Γιατί σε βρήκε κατάστηθα. Και εκεί και τα παλληκάρια και οι πρωταθλητές υποκύπτουν.
Αλλά πάνω απ΄ όλα είναι η γοερή, η
σπαρακτική κραυγή της μανούλας σου. Όταν, Σπύρο μου, τα παιδιά κηδεύουν
τους γονείς τους είναι και λογικό και φυσιολογικό. Τι να πεις όμως στη
μάνα που κηδεύει το παλληκάρι της;
Κατερίνα
Σου χρωστάω τόσα πολλά. Δεν είχα αδερφή και στο πρόσωπό σου απόχτησα. Όμως και μ’ αυτή την ιδιότητα δεν έχω λόγια να σου πω. Τα λόγια στερεύουν. Ο κόμπος στο λαιμό με πνίγει. Μονάχα δυο λέξεις: μάνα κουράγιο. Ο Σπύρος σου, μπορεί να έφυγε σωματικά, αλλά πνευματικά θα μείνει πάντα μαζί μας. Στο πρόσωπο του νεογέννητου Χρηστάκη σου εύχομαι να βρεις τη δύναμη και ν’ αντέξεις την τραγωδία.
Χρήστο
Στο έχω ξαναπεί. Στο πρόσωπό σου βρήκα, το θείο, τον αδερφό, το φίλο. Σε σένα οφείλω σ’ ένα μεγάλο βαθμό την επιστημονική μου ανέλιξη. Με την αρχοντιά που σε διακρίνει, καλείσαι να βρεις τη δύναμη και ν’ αντέξεις την τραγωδία. Να στηρίξεις την Κατερίνα. Με τη σκληράδα αλλά και την αφτιασίδωτη τρυφερότητα που πλούσια σου κληροδότησε ο πάππου- Σιώζος, θα βρεις τη δύναμη και θα τα καταφέρεις.
Εύη
Σε θαυμάζω. Έγινες κιόλας ένα κομμάτι της μεγάλης φαμίλιας των Παπαγιανναίων. Είσαι ένα δικό μας κομμάτι. Εμένα προσωπικά, μου δίδαξες τις πέντε τραγικές βδομάδες τόσα πολλά. Με βοήθησες να νοηματοδοτήσω καθημερινές αλλά πολύ φθαρμένες λέξεις, όπως της αγάπης, του αλτρουισμού, της αυταπάρνησης. Μπορώ τώρα να στο ξομολογηθώ δημόσια. Όταν με το Σπύρο σου γράφαμε την αγωγή για το προηγούμενο ατύχημά του, ο Σπύρος επέμενε να κάνω σαφή αναφορά στο πρόσωπό σου. Στο σχετικά μου πείραγμα ο Σπύρος απάντησε: ‘’Χωρίς την Εύη η ζωή μου δεν έχει νόημα’’. Σε αγαπούσε απίστευτα. Και αυτήν την αγάπη την ανταπόδωσες με απίστευτη τρυφερότητα. Με απίστευτη αυταπάρνηση. Γι’ αυτό και σε θαυμάζω. Σου εύχομαι στη ζωή σου το καλύτερο και είμαι βέβαιος πως θα το έχεις, γιατί το αξίζεις. Η πόρτα των Παπαγιανναίων θα είναι πάντα ανοιχτή για σένα και τους υπέροχους γονείς σου".
Κατερίνα
Σου χρωστάω τόσα πολλά. Δεν είχα αδερφή και στο πρόσωπό σου απόχτησα. Όμως και μ’ αυτή την ιδιότητα δεν έχω λόγια να σου πω. Τα λόγια στερεύουν. Ο κόμπος στο λαιμό με πνίγει. Μονάχα δυο λέξεις: μάνα κουράγιο. Ο Σπύρος σου, μπορεί να έφυγε σωματικά, αλλά πνευματικά θα μείνει πάντα μαζί μας. Στο πρόσωπο του νεογέννητου Χρηστάκη σου εύχομαι να βρεις τη δύναμη και ν’ αντέξεις την τραγωδία.
Χρήστο
Στο έχω ξαναπεί. Στο πρόσωπό σου βρήκα, το θείο, τον αδερφό, το φίλο. Σε σένα οφείλω σ’ ένα μεγάλο βαθμό την επιστημονική μου ανέλιξη. Με την αρχοντιά που σε διακρίνει, καλείσαι να βρεις τη δύναμη και ν’ αντέξεις την τραγωδία. Να στηρίξεις την Κατερίνα. Με τη σκληράδα αλλά και την αφτιασίδωτη τρυφερότητα που πλούσια σου κληροδότησε ο πάππου- Σιώζος, θα βρεις τη δύναμη και θα τα καταφέρεις.
Εύη
Σε θαυμάζω. Έγινες κιόλας ένα κομμάτι της μεγάλης φαμίλιας των Παπαγιανναίων. Είσαι ένα δικό μας κομμάτι. Εμένα προσωπικά, μου δίδαξες τις πέντε τραγικές βδομάδες τόσα πολλά. Με βοήθησες να νοηματοδοτήσω καθημερινές αλλά πολύ φθαρμένες λέξεις, όπως της αγάπης, του αλτρουισμού, της αυταπάρνησης. Μπορώ τώρα να στο ξομολογηθώ δημόσια. Όταν με το Σπύρο σου γράφαμε την αγωγή για το προηγούμενο ατύχημά του, ο Σπύρος επέμενε να κάνω σαφή αναφορά στο πρόσωπό σου. Στο σχετικά μου πείραγμα ο Σπύρος απάντησε: ‘’Χωρίς την Εύη η ζωή μου δεν έχει νόημα’’. Σε αγαπούσε απίστευτα. Και αυτήν την αγάπη την ανταπόδωσες με απίστευτη τρυφερότητα. Με απίστευτη αυταπάρνηση. Γι’ αυτό και σε θαυμάζω. Σου εύχομαι στη ζωή σου το καλύτερο και είμαι βέβαιος πως θα το έχεις, γιατί το αξίζεις. Η πόρτα των Παπαγιανναίων θα είναι πάντα ανοιχτή για σένα και τους υπέροχους γονείς σου".