Του π. Ιωήλ
Μέσα στο έκπαγλο φως της ενδόξου Αναστάσεως του λατρευτού μας Ιησού, φωτίζεται και το τεράστιο, από κάθε άποψη, θέμα της Πίστεως. Όντως, η πίστις είναι ἐνα κεφάλαιο με το οποίο, θέλοντας και μη ασχολείται ο κάθε άνθρωπος, είτε θετικά είτε αρνητικά. Είτε αποδεχόμενος την ζωντανή πίστη στον Ιησού, είτε απορρίπτοντάς την, για να γεμίσει τελικά την καρδιά του με προλήψεις και δεισιδαιμονίες και οτιδήποτε άλλο. Και όπως είναι αδύνατον να λησμονήσει κανείς την φυσική του δίψα, και εν ανάγκη θα ξεδιψάσει με ό,τι βρει, έτσι και ο άνθρωπος όσο και αν θελήσει δεν πρόκειται να σβήσει την δίψα του Θεού που φλέγει τα στήθη του.
Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο βλέποντας τα πράγματα, δεν θα πρέπει να χαρακτηρίζουμε τον Θωμά ως άπιστο, αλλά παραπονεμένο και ολιγόπιστο στην διαβεβαίωση που του έδιναν οι άλλοι μαθητές, ότι «εώρακαν τον Κύριον».Βέβαια, ας μη λησμονούμε ότι προ της Πεντηκοστής, οι ελλείψεις των μαθητών δικαιολογούνται απολύτως. Το θέμα όμως είναι: εμείς σήμερα, μετά τόσους αιώνες, και μέσα στο φως της χάριτος αλλά και βιώνοντας τα τεκμήρια της πίστεως του Ιησού είναι δυνατόν να έχουμε παρόμοια δικαιολογία; Επομένως, ευχαριστούμε μαζί με τον ιερό Χρυσόστομο τον Θωμά, για την στάση του αυτή που έγινε αιτία να βεβαιωθούμε πολύ περισσότερο για την πραγματικότητα του θαύματος των θαυμάτων, της Αναστάσεως του Χριστού. Ας τοποθετήσουμε στο κέντρο της μελέτης και του στοχασμού μας τον μαθητή του Αναστάντος, και ας προσπαθήσουμε να δούμε και τις δικές μας πνευματικές αναλογίες και αλλοίμονο, την ολιγοπιστία. Η πρώτη τοποθέτηση του Θωμά μετά την διαβεβαίωση των μαθητών περί της Αναστάσεως, είναι η δραματική έκφραση «Εαν μη ίδω εν ταις χερσίν αυτού τον τύπον των ήλων, και βάλω τον δάκτυλόν μου εις τον τύπον των ήλων, και βάλω την χείρα μου εις την πλευράν αυτού, ου μη πιστεύσω». Δηλαδή: Εάν δεν δω στα χέρια του το σημάδι από τα καρφιά, και δεν βάλω το δάκτυλό μου στο σημάδι από τα καρφιά και δεν βάλω το χέρι μου στην πλευρά του (την λογχισμένη), δεν θα πιστεύσω.- Είναι αδύνατον να παραδεχθώ αυτό που μου λέτε. - Μα είμαστε τόσα πρόσωπα που πιστοποιούμε την αλήθεια. Αρνείσαι λοιπόν την μαρτυρία μας; Δεν δείχνεις εμπιστοσύνη στους φίλους σου; - Ό,τι και αν μου πείτε, δεν πρόκειται ποτέ να πιστέψω αν πρώτα δεν δω… Αλήθεια, πόσες φορές ακούγεται από κάποιους η παραπάνω θέση: «Αν δεν δω, δεν πιστεύω». Και νομίζουν όσοι την υποστηρίζουν ότι καλύπτονται και άρα δεν βρίσκονται εκτεθειμένοι στο θέμα της πίστεως. Λησμονούν βέβαια πως όλα αυτά που βλέπουμε γύρω μας, το οτι υπάρχουμε, το ότι χτυπάει η καρδιά μας, το ότι όλα αυτά και τόσα άλλα άπειρα, είναι ένα μεγάλο και επαναλαμβανόμενο θαύμα. Ίσως δεν τους περνά από τον νου οτι ζούμε καθημερινώς μέσα στο θαύμα. Ότι είμαστε βυθισμένοι στην «θαυμαστή αγάπη» του Θεού… Αλλά επειδή ο Θωμάς δεν είναι μια τυχαία προσωπικότητα, και μετά την Πεντηκοστή θα χρηματίσει Απόστολος στις Ινδίες, όπου και θα δώσει την ζωή του για την Πίστη και την αγάπη του Χριστού, ο Ιησούς, συγκαταβαίνει στην αδυναμία του καλού του μαθητού. Μέσω του σφάλματος του Θωμά, είναι ανάγκη να διδαχθούμε όλοι οι πιστοί, έως το τέλος των αιώνων, γι αυτό και επανεμφανίζεται στον μαθητή, ώστε να βεβαιωθούμε αλλά και να ελεγχθούμε. Το ίδιο το βιβλικό κείμενο είναι μοναδικό στην διατύπωσή του. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης που βρισκόταν εντός του κύκλου των μαθητών και έζησε το γεγονός μας καταγράφει συγκινητικά μα και ρεαλιστικά τα όσα θα δούμε σε μετάφραση στην συνέχεια. « Μετά από οκτώ ημέρες πάλι οι μαθητές του ήταν κλεισμένοι μέσα στο σπίτι, και μαζί τους βρισκόταν και ο Θωμάς. Έρχεται ο Ιησούς, ενώ οι θύρες ήταν κλειστές και στάθηκε ανάμεσά τους και είπε. Ας είναι ειρήνη σ’ εσάς. Έπειτα λέγει στο Θωμά: «φέρε το δάκτυλό σου εδώ, και κοίταξε τα χέρια μου. Επίσης φέρε το χέρι σου και βάλε στην πλευρά μου, και μη γίνεσαι άπιστος αλλά πιστός». Και ο Θωμάς του είπε τότε: «Είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου!» (Ιωαν. Κ΄ 26-28)., Φίλοι μου, ίσως νομίσουμε ότι νίκησε η επιμονή ή η ολιγοπιστία του Θωμά η του κάθε Θωμά σε παρόμοια περίπτωση. Και όμως, αυτό που νικά είναι όχι η ολιγοπιστία αλλά η αγάπη του Κυρίου και Θεού προς το πλάσμα του. Η ομολογία πάντως του Θωμά είναι συγκλονιστική και αποτελεί έναν πνευματικό καταπέλτη εναντίων της εταιρείας «Σκοπιά» και των θυμάτων της, δηλ. των αυτοαποκαλουμένων «μαρτύρων του Ιεχωβά», οι οποίοι αρνούνται πεισματικώς και δαιμονικώς την Θεότητα του Ιησού Χριστού. Βέβαια οι άνθρωποι αυτοί είναι παντελώς αγράμματοι στα βιβλικά κείμενα και ως εκ τούτου δεν μπορούν ή μάλλον δεν θέλουν να δουν την ομολογία του Θωμά και να παραδεχθούν την Θεότητα του Κυρίου Ιησού Χριστού. Ως προς αυτό το σημείο, οι ταλαίπωρες αυτές ψυχές καταντούν χειρότερες και από αυτά τα δαιμόνια, τα οποία σε πλείστες όσες περιπτώσεις, όπως αναφέρει η Γραφή, σπαράσσοντας, ομολογούσαν την Θεότητα του Χριστού. Ο Θωμάς προβαίνει τώρα ενώπιον των άλλων μαθητών στην σωτήρια ομολογία «ο Κύριος μου και ο Θεός μου», αλλά δέχεται από τον Ιησού ακούει ένα παράπονο και έναν έλεγχο, ο οποίος έλεγχος απευθύνεται βέβαια προς όλους μας «Ότι εώρακάς με πεπίστευκας, μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Δηλ. «Επίστευσες επειδή με είδες. Μακαριότεροι και περισσότερο καλότυχοι είναι εκείνοι, οι οποίοι, αν και δεν με είδαν με τα μάτια τους, θα πιστεύσουν. Αδελφοί μου. Ο τελευταίος μακαρισμός του Κυρίου επί της γης είναι: «Μακάριοι οι μη ειδόντες και πιστεύσαντες». Το να βλέπει κανείς και να πιστεύει, δεν είναι και κάτι το σπουδαίο. Το θέμα είναι ενώ δεν βλέπεις με τα αισθητά σου μάτια, να αποδέχεσαι την θεία πραγματικότητα. Να αισθάνεσαι την ζωντανή παρουσία του Ιησού μέσα στην Ιστορία και κυρίως μέσω της πίστεως και της αγάπης Του, στην ύπαρξή σου. Οπωσδήποτε εμείς σήμερα θα πρέπει να ανήκουμε σ΄ αυτήν την περίπτωση. Και ας μη λησμονούμε και κάτι ακόμα. Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι έβλεπαν καθημερινώς θαύματα μοναδικά, αλλά για να έχουν διεστραμμένη συνείδηση και πορωμένη καρδιά, τελικώς έφθασαν να κάνουν το έγκλημα την Χριστοκτονίας... Ας ζούμε λοιπόν μέσα στον όντως θαυμαστό χώρο της αγίας μας Εκκλησίας την ζωή του Κυρίου και Θεού, Σωτήρος Ιησού. Ας βιώνουμε την ζωντανή πίστη μέσω των μυστηρίων και του ορθού τρόπου ζωής στην καθημερινότητα, και η βεβαιότητα του μακαρισμού, θα μας συνοδεύει στη ζωή μας , αλλά και τελικώς θα μας σώσει.
Μέσα στο έκπαγλο φως της ενδόξου Αναστάσεως του λατρευτού μας Ιησού, φωτίζεται και το τεράστιο, από κάθε άποψη, θέμα της Πίστεως. Όντως, η πίστις είναι ἐνα κεφάλαιο με το οποίο, θέλοντας και μη ασχολείται ο κάθε άνθρωπος, είτε θετικά είτε αρνητικά. Είτε αποδεχόμενος την ζωντανή πίστη στον Ιησού, είτε απορρίπτοντάς την, για να γεμίσει τελικά την καρδιά του με προλήψεις και δεισιδαιμονίες και οτιδήποτε άλλο. Και όπως είναι αδύνατον να λησμονήσει κανείς την φυσική του δίψα, και εν ανάγκη θα ξεδιψάσει με ό,τι βρει, έτσι και ο άνθρωπος όσο και αν θελήσει δεν πρόκειται να σβήσει την δίψα του Θεού που φλέγει τα στήθη του.
Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο βλέποντας τα πράγματα, δεν θα πρέπει να χαρακτηρίζουμε τον Θωμά ως άπιστο, αλλά παραπονεμένο και ολιγόπιστο στην διαβεβαίωση που του έδιναν οι άλλοι μαθητές, ότι «εώρακαν τον Κύριον».Βέβαια, ας μη λησμονούμε ότι προ της Πεντηκοστής, οι ελλείψεις των μαθητών δικαιολογούνται απολύτως. Το θέμα όμως είναι: εμείς σήμερα, μετά τόσους αιώνες, και μέσα στο φως της χάριτος αλλά και βιώνοντας τα τεκμήρια της πίστεως του Ιησού είναι δυνατόν να έχουμε παρόμοια δικαιολογία; Επομένως, ευχαριστούμε μαζί με τον ιερό Χρυσόστομο τον Θωμά, για την στάση του αυτή που έγινε αιτία να βεβαιωθούμε πολύ περισσότερο για την πραγματικότητα του θαύματος των θαυμάτων, της Αναστάσεως του Χριστού. Ας τοποθετήσουμε στο κέντρο της μελέτης και του στοχασμού μας τον μαθητή του Αναστάντος, και ας προσπαθήσουμε να δούμε και τις δικές μας πνευματικές αναλογίες και αλλοίμονο, την ολιγοπιστία. Η πρώτη τοποθέτηση του Θωμά μετά την διαβεβαίωση των μαθητών περί της Αναστάσεως, είναι η δραματική έκφραση «Εαν μη ίδω εν ταις χερσίν αυτού τον τύπον των ήλων, και βάλω τον δάκτυλόν μου εις τον τύπον των ήλων, και βάλω την χείρα μου εις την πλευράν αυτού, ου μη πιστεύσω». Δηλαδή: Εάν δεν δω στα χέρια του το σημάδι από τα καρφιά, και δεν βάλω το δάκτυλό μου στο σημάδι από τα καρφιά και δεν βάλω το χέρι μου στην πλευρά του (την λογχισμένη), δεν θα πιστεύσω.- Είναι αδύνατον να παραδεχθώ αυτό που μου λέτε. - Μα είμαστε τόσα πρόσωπα που πιστοποιούμε την αλήθεια. Αρνείσαι λοιπόν την μαρτυρία μας; Δεν δείχνεις εμπιστοσύνη στους φίλους σου; - Ό,τι και αν μου πείτε, δεν πρόκειται ποτέ να πιστέψω αν πρώτα δεν δω… Αλήθεια, πόσες φορές ακούγεται από κάποιους η παραπάνω θέση: «Αν δεν δω, δεν πιστεύω». Και νομίζουν όσοι την υποστηρίζουν ότι καλύπτονται και άρα δεν βρίσκονται εκτεθειμένοι στο θέμα της πίστεως. Λησμονούν βέβαια πως όλα αυτά που βλέπουμε γύρω μας, το οτι υπάρχουμε, το ότι χτυπάει η καρδιά μας, το ότι όλα αυτά και τόσα άλλα άπειρα, είναι ένα μεγάλο και επαναλαμβανόμενο θαύμα. Ίσως δεν τους περνά από τον νου οτι ζούμε καθημερινώς μέσα στο θαύμα. Ότι είμαστε βυθισμένοι στην «θαυμαστή αγάπη» του Θεού… Αλλά επειδή ο Θωμάς δεν είναι μια τυχαία προσωπικότητα, και μετά την Πεντηκοστή θα χρηματίσει Απόστολος στις Ινδίες, όπου και θα δώσει την ζωή του για την Πίστη και την αγάπη του Χριστού, ο Ιησούς, συγκαταβαίνει στην αδυναμία του καλού του μαθητού. Μέσω του σφάλματος του Θωμά, είναι ανάγκη να διδαχθούμε όλοι οι πιστοί, έως το τέλος των αιώνων, γι αυτό και επανεμφανίζεται στον μαθητή, ώστε να βεβαιωθούμε αλλά και να ελεγχθούμε. Το ίδιο το βιβλικό κείμενο είναι μοναδικό στην διατύπωσή του. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης που βρισκόταν εντός του κύκλου των μαθητών και έζησε το γεγονός μας καταγράφει συγκινητικά μα και ρεαλιστικά τα όσα θα δούμε σε μετάφραση στην συνέχεια. « Μετά από οκτώ ημέρες πάλι οι μαθητές του ήταν κλεισμένοι μέσα στο σπίτι, και μαζί τους βρισκόταν και ο Θωμάς. Έρχεται ο Ιησούς, ενώ οι θύρες ήταν κλειστές και στάθηκε ανάμεσά τους και είπε. Ας είναι ειρήνη σ’ εσάς. Έπειτα λέγει στο Θωμά: «φέρε το δάκτυλό σου εδώ, και κοίταξε τα χέρια μου. Επίσης φέρε το χέρι σου και βάλε στην πλευρά μου, και μη γίνεσαι άπιστος αλλά πιστός». Και ο Θωμάς του είπε τότε: «Είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου!» (Ιωαν. Κ΄ 26-28)., Φίλοι μου, ίσως νομίσουμε ότι νίκησε η επιμονή ή η ολιγοπιστία του Θωμά η του κάθε Θωμά σε παρόμοια περίπτωση. Και όμως, αυτό που νικά είναι όχι η ολιγοπιστία αλλά η αγάπη του Κυρίου και Θεού προς το πλάσμα του. Η ομολογία πάντως του Θωμά είναι συγκλονιστική και αποτελεί έναν πνευματικό καταπέλτη εναντίων της εταιρείας «Σκοπιά» και των θυμάτων της, δηλ. των αυτοαποκαλουμένων «μαρτύρων του Ιεχωβά», οι οποίοι αρνούνται πεισματικώς και δαιμονικώς την Θεότητα του Ιησού Χριστού. Βέβαια οι άνθρωποι αυτοί είναι παντελώς αγράμματοι στα βιβλικά κείμενα και ως εκ τούτου δεν μπορούν ή μάλλον δεν θέλουν να δουν την ομολογία του Θωμά και να παραδεχθούν την Θεότητα του Κυρίου Ιησού Χριστού. Ως προς αυτό το σημείο, οι ταλαίπωρες αυτές ψυχές καταντούν χειρότερες και από αυτά τα δαιμόνια, τα οποία σε πλείστες όσες περιπτώσεις, όπως αναφέρει η Γραφή, σπαράσσοντας, ομολογούσαν την Θεότητα του Χριστού. Ο Θωμάς προβαίνει τώρα ενώπιον των άλλων μαθητών στην σωτήρια ομολογία «ο Κύριος μου και ο Θεός μου», αλλά δέχεται από τον Ιησού ακούει ένα παράπονο και έναν έλεγχο, ο οποίος έλεγχος απευθύνεται βέβαια προς όλους μας «Ότι εώρακάς με πεπίστευκας, μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Δηλ. «Επίστευσες επειδή με είδες. Μακαριότεροι και περισσότερο καλότυχοι είναι εκείνοι, οι οποίοι, αν και δεν με είδαν με τα μάτια τους, θα πιστεύσουν. Αδελφοί μου. Ο τελευταίος μακαρισμός του Κυρίου επί της γης είναι: «Μακάριοι οι μη ειδόντες και πιστεύσαντες». Το να βλέπει κανείς και να πιστεύει, δεν είναι και κάτι το σπουδαίο. Το θέμα είναι ενώ δεν βλέπεις με τα αισθητά σου μάτια, να αποδέχεσαι την θεία πραγματικότητα. Να αισθάνεσαι την ζωντανή παρουσία του Ιησού μέσα στην Ιστορία και κυρίως μέσω της πίστεως και της αγάπης Του, στην ύπαρξή σου. Οπωσδήποτε εμείς σήμερα θα πρέπει να ανήκουμε σ΄ αυτήν την περίπτωση. Και ας μη λησμονούμε και κάτι ακόμα. Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι έβλεπαν καθημερινώς θαύματα μοναδικά, αλλά για να έχουν διεστραμμένη συνείδηση και πορωμένη καρδιά, τελικώς έφθασαν να κάνουν το έγκλημα την Χριστοκτονίας... Ας ζούμε λοιπόν μέσα στον όντως θαυμαστό χώρο της αγίας μας Εκκλησίας την ζωή του Κυρίου και Θεού, Σωτήρος Ιησού. Ας βιώνουμε την ζωντανή πίστη μέσω των μυστηρίων και του ορθού τρόπου ζωής στην καθημερινότητα, και η βεβαιότητα του μακαρισμού, θα μας συνοδεύει στη ζωή μας , αλλά και τελικώς θα μας σώσει.