Του Γιώργου Φράγκου
Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο το 5% της συνολικής επιφάνειας της χώρας μας, δηλαδή μια έκταση 6.400 km2, κινδυνεύει να βυθιστεί ή να αντιμετωπίσει στο άμεσο μέλλον έντονα γεωλογικά προβλήματα λόγω της συνεχούς καταπόνησης του πετρώματος, του σαθρού εδάφους, αλλά και της σεισμικότητας. Ήδη σύμφωνα με γεωλόγους αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο οι κατολισθήσεις, ιδιαίτερα σε οικιστικές περιοχές και οδικούς άξονες, όπου υπήρξε ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση είτε με την εκτέλεση τεχνικών έργων είτε με την καταστροφή δασών
και το μπάζωμα ρεμάτων που επιτείνουν τη διάβρωση του υπεδάφους. Κάθε χρόνο γίνονται πάνω από 100 κατολισθήσεις με κόστος άνω των 40 εκατ. ευρώ, ενώ το ποσό μπορεί να πολλαπλασιασθεί αν προκληθούν ζημιές σε τεχνικά έργα, κατοικίες, εγκαταστάσεις κ.ά., ενώ ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος, όπως στην περίπτωση που συνέβη το 1954 στο Μεγάλο Χωριό της Ευρυτανίας, όταν χάθηκαν ανθρώπινες ζωές. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι η χώρα μας κατατάσσεται πρώτη στην επικινδυνότητα διολίσθησης του εδάφους στην Ευρώπη, ενώ «σκαρφαλώνει» συνέχεια στη σχετική παγκόσμια κατάταξη. Ο προβληματισμός είναι ιδιαίτερα έντονος, αφού οι επτά από τις δέκα περιοχές όπου παρατηρούνται φαινόμενα καθιζήσεων ή κατολισθήσεων κατοικούνται ή χρησιμοποιούνται συχνότατα από τον άνθρωπο. Σύμφωνα μάλιστα με επίσημα στοιχεία που είχαν δοθεί παλαιότερα στη δημοσιότητα, το 67% των κατολισθήσεων εκδηλώθηκαν κοντά σε πόλεις ή χωριά, ενώ από καθιζήσεις εδάφους επλήγησαν κατά το πλείστον δρόμοι, γέφυρες, μικρά φράγματα. Στην πρώτη ζώνη επικινδυνότητας βρίσκονται μάλιστα μερικές από τις πλέον πυκνοκατοικημένες περιοχές της χώρας όπως η Ηλεία, η Αχαϊα, τα Τρίκαλα, η Καρδίτσα, η Κέρκυρα (βόρειο τμήμα), ενώ στην ίδια λίστα περιλαμβάνονται η Πιερία, τα Ιωάννινα, η Εύβοια, η Θεσπρωτία, το Ρέθυμνο και η Ευρυτανία. Στις περισσότερες από τις παραπάνω περιοχές οι κατολισθήσεις συνδέονται άμεσα με τη σεισμικότητά τους, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και η μορφολογία του εδάφους, όπως και το ετήσιο ποσοστό των βροχοπτώσεων.