Του Μητροπολίτου Κονίτσης Ανδρέα
Δεν μπορεί να το συλλάβη ο νους του ανθρώπου : Ένας μουσουλμάνος να γίνη χριστιανός και στο τέλος να θυσιάση την ζωή του για τον Χριστό. Γιατί στα δίσεκτα εκείνα χρόνια της τουρκοκρατίας το να αρνηθή κανείς τον μωαμεθανισμό ισοδυναμούσε με θάνατο. Το βλέπουμε αυτό στους νεομάρτυρες. Ήσαν κυρίως νέοι, που είτε με την βία, είτε με τις υποσχέσεις για πλούτη και απολαύσεις, γινόντουσαν μουσουλμάνοι.Όταν, όμως, αργότερα καταλάβαιναν την πλάνη τους και επέστρεφαν στην Εκκλησία, αντιμετώπιζαν, κατά κανόνα, σκληρά βασανιστήρια και τον θάνατο. Γιατί, όπως έλεγαν οι Τούρκοι, ήταν θανάσιμη αμαρτία η απάρνηση και η περιφρόνηση του Μωάμεθ ...Αυτό ακριβώς συνέβη με τον νεαρό Κονιτσιώτη μουσουλμάνο Χασάν, γυιό του
Σέχη της πόλεως. Κάποτε ο Χασάν, άγνωστο γιατί και πως, βρέθηκε στο Αγρίνιο, όπου, αφού είχε βαπτισθή, ζούσε με το νέο του όνομα Ιωάννης και εργαζόταν ως δραγάτης (αγροφύλακας) στον Μαχαλά (σημερινές Φυτείες), έχοντας εν τω μεταξύ, δημιουργήσει και χριστιανική οικογένεια. Ήταν η χαρά και το καύχημα των Αγρινιωτών ο νεαρός χριστιανός, που διακρινόταν για την σεμνότητα, την εργατικότητα και τον ζήλο του για την χριστιανική πίστη.Αλλά ο πονηρός διάβολος δεν έπαυσε να τον καταδιώκη. Έτσι ο πατέρας του, που τον αναζητούσε, έφθασε στο Αγρίνιο και τον βρήκε. Δεν γνωρίζουμε τι είπαν πατέρας και γιος. Γνωρίζουμε, όμως, την δραματική κατάληξη αυτής της συναντήσεως. Ο Ιωάννης έμεινε σταθερός στην χριστιανική του πίστη. Και παραλλάσσοντας τον λόγο της Γραφής για τον Μωϋσή, μπορούμε να πούμε, ότι και ο Ιωάννης «ηρνήσατο λέγεσθαι υιός» του Κονιτσιώτη Σέχη, « μάλλον ελόμενος συγκακουχείσθαι » με τους σκλαβωμένους Ορθοδόξους Έλληνες « η πρόσκαιρον έχειν αμαρτίας απόλαυσιν, μείζονα πλούτον ηγησάμενος ... τον ονειδισμόν του Χριστού · απέβλεπε γαρ εις την μισθαποδοσίαν» (βλ. Εβρ. ια 24-26). Έτσι το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο. Ο Ιωάννης αποκεφασίσθηκε στις