Το κήρυγμα του αγίου Κοσμά συνετέλεσε τα μέγιστα στην ανάσχεση του ρεύματος των εξισλαμισμών στις περιοχές που αυτός περιόδευσε. Η απλότητά του, η ανιδιοτέλειά του, η αγάπη του για τον πάσχοντα συνάνθρωπό του και ο μαρτυρικός, τέλος, θάνατός του στο Κολικόντασι της Βορείου Ηπείρου εκτιμήθηκαν από τον λαό. Ο άγιος πέρα από τον μεγάλο αριθμό σχολείων (210 Ελληνικών και 1100 Κοινών), στην ίδρυση των οποίων παρακίνησε τους προκρίτους των οικισμών , συνέβαλε στην κατανόηση των Μυστηρίων της Εκκλησίας και στην ορθή τέλεσή τους. Βρέθηκαν ποσά για να καλύψουν την αγορά 4.000 κολυμβηθρών και 500.000 σταυρών και κομποσκοινίων.