Ένα πολύ σημαντικό γεγονός, τουλάχιστον σε επίπεδο συμβολισμού, ήταν η πρόσφατη συνάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαθρολομαίου και του Πάπα Λέοντα του ΙΔ΄ στην Κωνσταντινούπολη. Και η υπογραφή Κοινής Δήλωσης, με την οποία αναγνωρίζουν πως, παρά τις διαιρέσεις, τις διαφορές και τις διαφωνίες που προκάλεσε το σχίσμα, η πίστη στο Σύμβολο της Νίκαιας είναι συνολικά αποδεκτή.
Η ενότητα του χριστιανικού κόσμου δεν ξέρουμε πόσο εφικτή είναι προς το παρόν, ωστόσο είναι μια προοπτική αναγκαία. Για να πάρει σάρκα και οστά, όμως, χρειάζεται να συνεχιστεί και να ενισχυθεί ο διάλογος.
Ένας διάλογος στη βάση που έχει θεμελιώσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δηλαδή με συναίσθηση της ευθύνης, με σεβασμό στην ιστορία και στην παράδοση, με ανάδειξη εκείνων των στοιχείων που ενώνουν τους Χριστιανούς, ώστε να μπορούν να φαίνονται και να είναι χρήσιμοι στους ανθρώπους.
Επιπλέον, ξέχωρα από τα θεολογικά και δογματικά ζητήματα, οι Εκκλησίες, αλλά και γενικά οι Θρησκείες, πρέπει να δίδουν το καλό παράδειγμα της συνεργασίας και της συνδιαλλαγής, για να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των ασφυκτικών και δυσεπίλυτων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος. Δεν μπορούμε πλέον να στεκόμαστε περιχαρακωμένοι στην αυτάρκεια ενός ρομαντικού παρελθόντος, ενεργώντας σήμερα με τα δεδομένα του χθες. Αυτό δεν σημαίνει διαγραφή του παρελθόντος, ούτε αφαίρεση της ουσίας του, αλλά ενεργητική ένταξή του στο τώρα.
Σαφώς η αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Αλήθειας είναι αδιαμφισβήτητη. Ωστόσο οι Ορθόδοξοι έχουμε χρέος, εκτός από το να μεταφέρουμε την αύρα της χαμένης πνευματικότητας στον άνθρωπο που αναζητεί το γνήσιο και αυθεντικό στην θρησκευτική του έκφραση, να είμαστε και ανοιχτοί προς τους άλλους για την αναχαίτιση του πνευματικού και ηθικού αποχρωματισμού, την επικράτηση της ειρήνης, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της βίας, τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την εξάλειψη των κοινωνικών αδικιών, την ύπαρξη δικλείδων σε θέματα βιοηθικής, κλιματικής αλλαγής, οικογένειας, παιδείας κ. λπ.
Σε όλα αυτά τα ζητήματα οι Χριστιανοί οφείλουν να έχουν λόγο και να εργάζονται ενωμένοι, σε επίπεδο αρχών, γιατί όταν οι φωνές γίνονται πολλές, τότε και πιο ισχυρές είναι και τα αποτελέσματα πιο πραγματοποιήσιμα.
Βέβαια υπάρχουν και αντιδράσεις προς αυτή την κατεύθυνση που είναι ευπρόσδεκτες, εφόσον γίνονται με τρόπο εποικοδομητικό και όχι ισοπεδωτικό, καθώς ο καθείς έχει το δικαίωμα, και αυτό είναι κατάκτηση, να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.
Όμως, για να ανταποκριθεί στη μεγάλη αποστολή της η Ορθοδοξία στα παγκόσμια δρώμενα, που έχουν ως βασικά γνωρίσματά τους την παρακμή, την ανατριχιαστική ψυχική αποσύνθεση, την πολιτιστική υπανάπτυξη και την ευτελισμένη αλλοτρίωση, θα πρέπει να είναι ανοικτή στις αδιάκοπες αναζητήσεις της ανθρωπότητας και να ζει με συνέπεια την αναστάσιμη συνείδησή της και την οικουμενική της ευθύνη, διατηρώντας φυσικά αλώβητο τον μυστηριακό και σωτηριολογικό της χαρακτήρα και χωρίς να θυσιάζει την ιδιοπροσωπία της.
Ο Χριστιανισμός κλείνει όλο τον κόσμο μέσα στη λέξη «αδελφός», που είναι σύνθετη από το αθροιστικό α και το «δελφύς», που σημαίνει μήτρα. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε ομομήτριοι, παιδιά μιας μήτρας, που είναι, κατά τη χριστιανική αντίληψη, η αγάπη.
Στα αδιέξοδα της αυτάρκειας, της υπερηφάνειας και της απληστίας, το μέσο για την πνευματική ισορροπία δεν είναι η υποταγή στον εγωισμό, αλλά η απάρνηση και η κάθαρση του εγώ, μέσα από την αναζήτηση αγιαστικών βιωμάτων.
"Political", 4-12-2025
