Στις ημέρες μας κυριαρχεί το προσωπείο. Οι αλλοτριωμένοι άνθρωποι το φοράμε με άνεση και με καύχηση. Και διαλεγόμαστε μεταξύ μας με το πλαστό χαμόγελο ή με την φτιασιδωμένη εντιμότητα.
Η φανέρωση της προσωπικότητας δεν βολεύει. Η πράξη του ειλικρινούς αυτοφανερώματος τρομάζει. Μοιάζει σαν ένα γύμνωμα της ψυχής. Σαν μια προσέλευση σε ανάκριση και καταδίκη.
Και αναζητιέται, σαν πρόσφορη λύση, η περιβολή του προσωπείου. Η τυποποιημένη και πλαστογραφημένη ευγένεια, το επίχρισμα της καλοσύνης, η επίδειξη μιας ανύπαρκτης πνευματικής καλλιέργειας, και μιας κουλτούρας, που περιορίζεται στη φλυαρία και στη φιλαυτία.
Οι άνθρωποι κρύβουμε το χάος μας. Το θολό περιεχόμενο της ψυχής μας . Και επιδεικνύουμε την επιφάνεια. Μια δήθεν εικόνα παιδείας, ήθους, ανωτερότητας.
Η τακτική αυτή παρουσιάζεται εμπορεύσιμη. Φαίνεται να έχει πέραση στις δημόσιες σχέσεις και να ανεβάζει τις μετοχές εκείνου, που τη χρησιμοποιεί.
Όμως είμαστε μέλη αυτής της κοινωνίας, στην οποία ζούμε. Είναι σάπια; Έχουμε κι εμείς ευθύνη για τη σαπίλα της.
Όσο και αν με το επίπλαστο ύφος λανσαριζόμαστε πότε για «ήρωες» και πότε για «άγιοι» έρχεται στιγμή, που το προσωπείο πέφτει, χτυπημένο από την αδυσώπητη πραγματικότητα. Και τότε εμφανίζεται η ψευτιά και η αδυσώπητη απάτη. Είναι αδύνατο να κρατήσει κανείς σ’ ολόκληρη τη ζωή του την υποκριτική εμφάνιση, δίχως να σκιστεί η μάσκα και δίχως να ανέβει από τα έγκατα της προσωπικότητας κάποια αναθυμίαση.
Όταν όλα τα πράγματα σπρώχνουν το νου μας προς τα έξω, προς το θόρυβο του κόσμου και όχι στην περισυλλογή, χρειαζόμαστε μια σιωπηλή αυτοκριτική.
Μας λείπει η αυτοβύθιση και δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, που ενώ είναι τόσο κοντινός μας, μένει τόσο μακρινός μας, αφού είναι απρόσιτος και απροσπέλαστος.
Τι τραγικό στ' αλήθεια. Να μπορούμε οι άνθρωποι του καιρού μας να ερευνούμε τα κύτταρα με το μικροσκόπιο, τους βυθούς με το βαθυσκάφος, το φλοιό της γης με τα γεωτρύπανα, το διάστημα με τους δορυφόρους.
Και να μην μπορούμε να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας. Και να τον αγνοούμε.
Όταν στρέφουμε με πολυπραγματοσύνη το βλέμμα μας στον κόσμο και στις επιθυμίες του, δεν μπορούμε να κάνουμε σοβαρές προόδους.
Τώρα είναι η ώρα, πριν πέσει απότομα το πλαστό προσωπείο και εκτεθούμε και εξουθενωθούμε και εξευτελιστούμε, να το τραβήξουμε εμείς οι ίδιοι με το να ξαναβρούμε την καρδιά μας, να ξαναποκτήσουμε επαφή με την καρδιά μας.
Μια επαφή, που θα δικάζει ατέλειες και ελαττώματα και θα προδικάζει τη διόρθωσή μας.
Ένας αυτοέλεγχος θα μας είναι ωφέλιμος. Μια αυτοεξέταση για τη θέση και τη στάση μας, θα μας αποκαλύψει την πραγματικότητα. Θα διαπιστώσουμε την αλήθεια για τον εαυτό μας.
Και τότε χρειάζεται η συνέπεια. Η διαπίστωση από μόνη της, και αν ακόμη συνοδεύεται από αυστηρή κριτική δεν ωφελεί. Συντρίβει και απογοητεύει η αναγνώριση των λαθών, χωρίς την ελπίδα. Σαν αφήσουμε, όμως, μέσα μας να εκδηλωθεί αυτή η ελπίδα, θα οδηγήσουμε κι εμείς τα βήματά μας προς τη σωστή πορεία.
Αν δεν αφουγκραστούμε μακριά από τις κραυγές του κόσμου τον μυστικό παλμό της ψυχής μας και δεν διώξουμε την αλλοίωση και τον τρομερό διχασμό, που προκαλεί το προσωπείο, έχουμε λίγες πιθανότητες να ρίξουμε εξεταστικά βλέμματα στο εσωτερικό μας και κατά συνέπεια να επανέλθουμε σε κανονική τροχιά.
Η φωνή της συνείδησης ακούγεται καθαρότερα στη σιωπή της εσωστρέφειας.
Πηγή: Εφημερίδα "Political, 13-2-2025
