Του π. Ηλία Μάκου
Η ζωή των Βλάχων, μέσα από τον μουσικοχορευτικό πολιτισμό τους, καθώς και με έκθεση αντικειμένων, ενδυμασίας και στιγμιοτύπων από την ποιμενική και κοινωνική τους δράση, αποτυπώθηκε σε εκδήλωση, που έγινε στην Κορυτσά.
Αναβίωσαν στιγμές από την πορεία των Βλάχων στο χρόνο και ζωντάνεψαν μνήμες.
Στην χρήσιμη εκδήλωση, που συνδιοργάνωσαν η Παγκόσμια Αμφικτυονία Βλάχων, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον προέδρό της Μιχάλη Μαγειρία, η Ένωση Βλάχων Αλβανίας και η Ένωση Βλάχων Κορυτσάς, απηύθυναν χαιρετισμό η Γενική Πρόξενος της Ελλάδος στην Κορυτσά Μαγδαληνή Νικολάου και ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος, Γραμματέας στην Πρεσβεία της Ελλάδος στα Τίρανα.
Παρών ήταν και ο βουλευτής του Αλβανικού Κοινοβουλίκου και πρόεδρος της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Βαγγέλης Ντούλες.
Να σημειωθεί ὀυτι στην Κορυτσα υπάρχει έντονο το βλάχικο στοιχείο, όπως και στην υπόλοιπη Αλβανία.
Οι περισσότεροι Βλάχοι στην γειτονική χώρα ζουν στην Κορυτσά, 40.000 περίπου, και στην πλειονότητά τους αυτοπροσδιορίζονται ως αυτόχθονες εκλατινισμένοι Έλληνες με Ορθόδοξη συνείδηση.
Ενδεικτικό είναι ότι έπεσαν στο κενό οι προσπάθειες των Ρουμάνων, να τους προσεταιριστούν, ωστόσο διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν ουσιαστική στήριξη από την Ελλάδα.
Ωστόσο το 2012 η Αλβανία αναγνώρισε Μειονότητα Ρουμάνων - Βλάχων, για προφανείς λόγους πολιτικής σκοπιμότητας.
Πάντως να αναφερθεί ότι μια μερίδα Βλάχων της Αλβανίας, υποστηρίζει, αν και δεν προκύπτει ιστορικά, ότι "ήρθαν στην Αλβανία από την Ιταλία και την Δακία, τον δεύτερο αιώνα, και δεν συνδέονται με τον ελληνικό πληθυσμό".
Εκεί, που στηρίζει την ανιστόρητη προπαγάνδα της η Ρουμανία είναι ότι, επειδή τα βλάχικα μοιάζουν κάπως με τα Ρουμάνικα, οι Βλάχοι, που έχουν καθαρή Ελληνορθόδοξη ταυτότητα, εμφανίζονται ως Ρουμάνοι και όχι ως Έλληνες.
Αν ήταν έτσι, τότε θα έπρεπε να είναι και Ελβετοί ακόμη, αφού η μία από τις τέσσερις γλώσσες των Ελβετών είναι και η ραιτορομούνικη. Ή ακόμη ότι οι Μικρασιάτες Έλληνες είναι Τούρκοι, επειδή μιλούν τουρκικά ή οι Κύπριοι Άγγλοι, επειδή μιλούν αγγλικά κ.λπ.
Γίνονται απόπειρες, αποτυχημένες μέχρι τώρα, να αποκτήσει γραπτή μορφή η βλάχικη γλώσσα, με γραμματική και συντακτικό, κάνοντας χρήση είτε του λατινικού είτε του ελληνικού αλφαβήτου, αν και το συγκεκριμένο γλωσσικό ιδίωμα είναι μόνο προφορικό και συντηρείται από γενιά σε γενιά. ωστόσο έχουν αποτύχει.
Οι Ελληνόβλαχοι είναι δίγλωσσοι. Μιλούν μεταξύ τους βλάχικα, αλλά κύρια γλώσσα επικοινωνίας και γραφής είναι τα ελληνικά, τα οποία διδάσκονται τα παιδιά και στα σχολεία.
Η βλάχικη, που έχει πάρα πολλές ελληνικές λέξεις, και λιγότερες σλάβικες και τούρκικες, δεν είναι μια ξένη γλώσσα, είναι κομμάτι της ψυχής των Βλάχων.
