Οι Εβραίοι της Θεσπρωτίας εξοντώθηκαν από τους ναζιστές κατακτητές

Του π. Ηλία Μάκου

Μόνο δέος και συγκλονισμό προκαλούν τα γεγονότα, που φέρνει στη σκέψη η Μνήμη των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, που τιμάται κάθε 27 Ιανουαρίου. 
Οι οικογένειες των Εβραίων, που ζούσαν στη Θεσπρωτία και κυρίως στην Παραμυθιά,  το 1943 μετακόμισαν στα Γιάννινα, πιστεύοντας ότι κινδυνεύουν λιγότερο.
Όμως ακολούθησαν τη μοίρα της Γιαννιώτικης κοινότητας. Συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία. 
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 2000 Εβραίους των Ιωαννίνων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Παραμυθιάς, στις 25 Μαρτίου 1944 συνελήφθησαν 1.850 άτομα και οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς, από όπου επέστρεψαν μόνο 163.  
Σε μια μαρτυρία της εποχής, ενός Εβραίου, που προορίζονταν για το Άουσβιτς, υπάρχει σπαρακτική καταγραφή: «Τώρα το χειρότερο είναι ο εκτοπισμός. Το αίμα μας παγώνει κάθε στιγμή, η καρδιά μας χτυπάει να σπάσει, πρέπει να εγκαταλείψουμε τα πάντα, πατρίδα, γονείς, να αποχωριστούμε ο ένας από τον άλλον, φίλους και αγαθά, και να φύγουμε μόνο με ένα σάκο στην πλάτη. Δεν έχουμε δικαίωμα να πάρουμε ούτε μία βαλίτσα. Η πρώτη αμαξοστοιχία έφυγε ήδη, προς ποιόν προορισμό; Το αγνοούμε. Η δεύτερη θα φύγει σήμερα. Την ημέρα της αναχώρησης οι άνθρωποι ξετρελαμένοι καίνε έγγραφα, χρήματα, σπάζουν τα έπιπλά τους με κραυγές θανάσιμα πληγωμένων θηρίων, έπειτα εγκαταλείποντας τους καρπούς της δουλειάς τους, φεύγουν  στοιβαγμένοι σαν σαρδέλες μέσα σε βαγόνια για ζώα, και να τους  αντιμετωπίζουν με λιγότερο σεβασμό από αυτά». 
Ήταν βαρύ το μερτικό της εβραϊκής κοινότητας στο θυσιαστήριο της Κατοχής. Γι' αυτό δεν πρέπει ποτέ να λησμονούμε. 

Όχι μόνο γιατί το οφείλουμε σε εκείνους, που βίωσαν τη φρίκη, αλλά και διότι λαοί, που χάνουν την επαφή με την ιστορία τους διακινδυνεύουν το μέλλον τους.