Πηγή: ekklisiaonline.gr
"Το Σούλι δεν είναι μια τυχαία περίπτωση στον κόσμο. Το Σούλι είναι ένα πρότυπο αγάπης για ανεξαρτησία και ελευθερία. Συγκεντρώνει πάρα πολλά σημαντικά σημαντικά χαρακτηριστικά ισχυρότατης ιστορικής, πολιτισμικής και πολιτικής ταυτότητας".Τα λόγια αυτά της αρχιτεκτόνου μηχανικού, αναπληρώτρια καθηγήτριας Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π. Έλενας Κωνσταντινίδου, που τελευταία ερευνά την περιοχή του Σουλίου, δείχνουν τη χρησιμότητα της ημερίδας με θέμα τον ιστορικό χώρο του Σουλίου, που οργάνωσε στην Παραμυθιά, το Σάββατο 23 Οκτωβρίου, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας, σε συνεργασία με τον Δήμο Σουλίου, στο πλαίσιο των επετειακών δράσεων για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, διοργάνωσε
Αναδείχθηκαν αρχαιολογικά, ιστορικά, αρχιτεκτονικά και λαογραφικά στοιχεία (παλαιότερα και νεότερα).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η κ. Κωνσταντινίδου, που μίλησε με θέμα "η ταυτότητα του Σουλίου", τόνισε ότι ο χώρος διατηρεί ζωντανούς κάποιους οικιστικούς πυρήνες και θα πρέπει να συνεχίζει να ζει, ωστόσο "η σημερινή κατάσταση αποκαλύπτει έναν τόπο εγκαταλελειμμένο σε πολύ μεγάλο βαθμό".
Ανέφερε χαρακτηριστικά: "Στον αντίποδα της απαστράπτουσας ιστορικής του αίγλης, παρουσιάζει μια εικόνα υποδεέστερη της δυναμικής, που διαθέτει".
Επεσήμανε ότι υπάρχουν λίγοι κάτοικοι, μια γηρασμένη κοινότητα, η τοπική οικονομία βασίζεται εξ' ολοκλήρου στην κτηνοτροφία με σταυλικές εγκαταστάσεις και ζώα να κινούνται ελεύθερα στους χώρους.
Χαιρετισμούς απηύθυναν ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης, ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας Ιωάννης Χουλιαράς και αντιδήμαρχος του δήμου Σουλίου.
Να υπογραμμιστεί ότι με πρωτοβουλία του κ. Καχριμάνη, και σε συνεργασία της Περιφέρειας Ηπείρου με το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, το ΕΜΠ και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, είχε συσταθεί ομάδα ειδικών επιστημόνων, προκειμένου να μελετήσει και να προτείνει ολοκληρωμένο σχέδιο προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης του χώρου του Σουλίου.
Η ομάδα εργασίας διαχειρίστηκε όλα τα δεδομένα και το αρχειακό υλικό, που διαθέτει το υπουργείο, παραδόθηκε στην περιφέρεια η πρώτη φάση των μελετών και σχεδίων, που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης, προκειμένου οι αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας και του υπουργείου να προχωρήσουν στην υλοποίηση των έργων.
Όπως υποστήριξε ο κ. Καχριμάνης έγινε μια άριστη μελέτη για το Σούλι, αντάξια της ιστορίας του, η οποία θα παρουσιαστεί σύντομα σε συνεννόηση με την υπουργό Πολιτισμού.
Τα θέματα, που αναπτύχθηκαν στην ημερίδα ήταν:
Η έρευνα σε τμήμα κτηρίου στον Αυλότοπο (Καλλιόπη Πρέκα-Αλεξανδρή). Η αρχιτεκτονική της περιοχής του Σουλίου στα πλαίσια της Ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής του όψιμου 18ου και του πρώιμου 19ου αι. (Σταύρος Μαμαλούκος). Η ταυτότητα του τόπου (Έλενα Κωνσταντινίδου), τα οικωνύμια του Τετραχωρίου: Ετυμολογικές αναζητήσεις (Κων/νος Οικονόμου). Φορεσιές Σουλίου από τη Συλλογή του Λαογραφικού Μουσείου "Κώστας Φρόντζος" (Θεόδωρος Σιόντης). Ο απόηχος του χορού του Ζαλόγγου στην περιηγητική, ιστορική, θεατρική και ποιητική παραγωγή των Γάλλων και Άγγλων φιλελλήνων του α΄ μισού του 19ου αιώνα (Χρήστος Μεράντζης). Το Σούλι στον τύπο της Επανάστασης (1824-1827): Η περίπτωση των εφημερίδων "Ο φίλος του Νόμου", "Ελληνικά Χρονικά", και "Γενική Εφημερίς της Ελλάδος" (Νικόλαος Αναστασόπουλος). Η μεθοδολογία των μελετών συντήρησης και η εφαρμογή της στην Αγία Κυριακή Αυλοτόπου (Χριστίνα Παλαιοπανίδη). Τοπικές παραδόσεις περί του ονόματος Σούλι και της καταγωγής των Σουλιωτών (Στέφανος Τσιόδουλος).
Παρόντες στην ημερίδα ήταν ο βουλευτής Θεσπρωτίας της Ν.Δ. Βασίλης Γιόγιακας, ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης, ο δήμαρχος Σουλίου Γιάννης Καραγιάννης, ο δήμαρχος Ηγουμενίτσας Ιωάννης Λώλος, η πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου Σταυρούλα Μπραΐμη κ. ά.
Με αφορμή αυτό την ημερίδα συλλογιζόμαστε ότι ο πόλεμος των Σουλιωτών κατά των σουλτανικών στρατευμάτων, τους εντάσσει αυτόματα στα οράματα του επαναστατημένου γένους. Και τους ενσωματώνει σ’ αυτό, απορροφώντας και κάνοντας δική του σάρκα και δικά του οστά το ασύγκριτο σε μαχητική επίδοση Σουλιώτικο στοιχείο. Πέρα και πάνω από τις τοπικολογίες, τις λεπτολογίες και τις έριδες, είναι γεγονός ότι πρώτα το πυρ εξερράγη στο Σούλι και αποτελεί αλήθεια ότι, ψυχολογικά και ουσιαστικά, προετοιμάστηκε, ξεκίνησε, εδραιώθηκε και πέτυχε η Επανάσταση με πρωταγωνιστική συμμετοχή και των Σουλιωτών.
Όταν άναψε η Επανάσταση στην άλλη Ελλάδα, οι Σουλιώτες ήταν καθημαγμένοι, ωστόσο όρθιοι, με τα όπλα θερμά. Οι Σουλιώτικες, παρασουλιώτικες και κλεφταρματολικές δυνάμεις της Ηπείρου, αξιόλογες σε αριθμό, πολέμησαν, ασυναγώνιστες σε τόλμη και πολεμική εμπειρία, στο Μεσσολόγγι, στην Κλείσοβα, στο Καρπενήσι, στην Αράχοβα, στην Ακρόπολη, στο μακρινό Κρεμμύδι της Καλαμάτας, στην άγρια καταδίωξη του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο και ακόμα στην αποτυχημένη επιχείρηση του Φαλήρου, όπου χάθηκαν γενναίοι αρχηγοί και ανδρείοι στρατιώτες. Αλλά και σε κάθε γωνιά της επαναστατημένης γης μας μέχρι και στη Βοιωτία, όπου βρόντηξαν, για τελευταία φορά τα αθάνατα καριοφίλια του 1821.
Μαζί με τους άνδρες και οι θρυλικές Σουλιώτισσες, οι επώνυμες και οι ανώνυμες, οι νεότερες και οι γεροντότερες. Η χορεία των ηρωίδων Σουλιωτισσών κλείνει με τις 26 γυναίκες, ανώνυμες πέρασαν στην αιωνιότητα, που στο κύκνειο άσμα του Σουλιού, στις 19 Ιουλίου του 1822, με τα μαχαίρι στα χέρια και κυνηγώντας τους Τουρκαλβανούς γκρεμίστηκαν μαζί τους στα άγρια φαράγγια του Αχέροντα.
Αν και διάβηκαν περισσότεροι από δύο αιώνες από τα μεγάλα εκείνα χρόνια, οι περιπέτειες, τα κατορθώματα, οι ανδραγαθίες και οι ατυχίες των Σουλιωτών, συγκινούν, συνεπαίρνουν, καθοδηγούν, διδάσκουν και δεν μοιάζουν με παλαιούς ηρωικούς μύθους.
