Σε εξέλιξη βρίσκεται η έρευνα, μετά τις καταγγελίες (τον Απρίλιο του 2025) για λαθρανασκαφές στο Μοναστήρι της Παναγίας της Ραϊδιώτισσας Βροσίνας Ιωαννίνων, που ανήκει στη Μητρόπολη Παραμυθίας. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, η μονή είναι χαρακτηρισμένη ως διατηρητέο μνημείο, έκανε αυτοψία και συνέταξε πόρισμα, ενώ την προανάκριση ανέλαβε το Αστυνομικό Τμήμα Ζίτσας.
Σύμφωνα με το πόρισμα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων εξωτερικά του καθολικού διαπιστώθηκε το ξήλωμα πετρών εδάφους και επανατοποθέτησή τους. Στο εσωτερικό του ναού, δίπλα στην είσοδο, αλλά και στους αρμούς της τοιχοποιίας είναι εμφανής η ύπαρξη νεότερων επιχρισμάτων από τσιμέντο, που δεν συνδέονται με τις παλαιότερες εργασίες αποκατάστασης της Μονής. Ακόμη εντοπίστηκε προσπάθεια εκσκαφής σε πλακόστρωτο μονοπάτι εντός της Μονής.
Το μοναστήρι της Παναγίας της Ραϊδιώτισσας, που χτίστηκε το 1628, (όπως μαρτυρά επιγραφή στη νότια εξωτερική πλευρά του), βρίσκεται σφηνωμένο λίγο έξω από την Βροσίνα και πάνω στ’ απότομα βράχια της αριστερής μεριάς του Ζαλογγίτικου παραποτάμου του Καλαμά.
Ήταν σε μεγάλη ακμή επί της τουρκοκρατίας, με πολλά κελιά χτισμένα στο χείλος του απόκρημνου φαραγγιού. Είχε λείψανα αγίων, τα οποία σήμερα φυλάσσονται στην κεντρική εκκλησία του χωριού, κτίσμα και αυτή του 1607.
Αφιερωμένο στην κοίμηση της Θεοτόκου, άντεξε στο χρόνο σ’ ένα πραγματικά άγριο τοπίο και στέκει όρθιο πάνω στ’ απότομα βράχια της αριστερής μεριάς του Ζαλογγίτικου παραποτάμου του Καλαμά, σφηνωμένο στα ραϊδιά.
Τα τελευταία χρόνια ανακαινίστηκε ένα μεγάλο τμήμα της από την Περιφέρεια Ηπείρου σε συνεργασία με την ενορία Βροσίνας και βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες, που έχουν να κάνουν σχέση με την αναστήλωση ενός ακόμη κελιού.
Στην ερημιά της μονής της Παναγίας της Ραϊδιώτισσας, σεμνοί προσκυνητές, παρακαλούμε την εύσπλαχνη Παναγία να σταθεί της σωτηρίας μας το προοίμιο. Να μας σηκώσει από την κοπριά της ψυχικής δουλείας. Να μας «περάσει» από τα δεσμά στο σκήπτρο, από την εσωτερική αιχμαλωσία στην εσωτερική ελευθερία.
Στην ερημιά της Παναγίας της Ραϊδιώτισσας, ας σταματήσουμε λίγο την πολύβουη και πολυδάπανη κίνησή μας μέσα στην αδιάκοπη φλυαρία των γεγονότων.
Και ας σταθούμε μόνοι κάτω απ’ τον ουρανό. Να τον ιδούμε χωρίς βιασύνη. Να μιλήσουμε με την ψυχή μας στη συντροφιά του. Να ακούσουμε τη σιωπηλή φωνή του. Αναζητώντας πέρα από τη γη το νόημα του αγώνα μας.
Και αν οι ικεσίες μας δεν φτάνουν, ας την παρακινήσουμε με τα πικρά δάκρυα, που κυλούν από τα μάτια μας.
π. Ηλίας Μάκος