Να αναγνωριστεί ως Μαρτυρικό Χωριό...

Τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση για το ολοκαύτωμα του Κεφαλοβρύσου Πωγωνίου

Του π. Ηλία Μάκου

Τιμήθηκε, 82 χρόνια μετά, την Πέμπτη 10 Ιουλίου, το ολοκαύτωμα του χωριού Κεφαλοβρύσου Πωγωνίου κατά τα χρόνια της Κατοχής, με την παρουσία αρκετών κατοίκων της περιοχής. 

Η σεμνή τελετή τιμής και μνήμης, που συνδιοργανώθηκε από τον Δήμο Πωγωνίου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ηπείρου, την Π.Ε.Δ. Ηπείρου, την Κοινότητα Κεφαλοβρύσου, την Ένωση Πωγωνησίων Ηπείρου, τον Εκπολιτιστικό Σύλλογο Κεφαλοβρύσου και τον Σύλλογο Γυναικών Κεφαλοβρύσου, περιελάβανε επιμνημόσυνη δέηση χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ιωαννίνων κ. Μάξιμου (Τοποτηρητή της Μητροπόλεως Κονίτσης), κατάθεση στεφάνων, χαιρετισμούς και ομιλία.

Ο βουλευτής Ιωαννίνων της Ν.Δ. κ. Γιώργος Αμυράς επεσήμανε ότι η πίστη στο Θεό και την πατρίδα βρίσκεται γραμμένη στο Dna του Έλληνα.
Ο Δήμαρχος Πωγωνίου κ. Κωνσταντίνος Καψάλης χαρακτήρισε «ανοιχτή πληγή» το Ολοκαύτωμα Κεφαλοβρύσου, επισημαίνοντας ότι δεν αποτελεί μόνο ιστορικό γεγονός, αλλά είναι κομμάτι της συλλογικής μας συνείδησης.

Παράλληλα αναφέρθηκε στην επιδίωξη ανακήρυξης της Κοινότητας Κεφαλοβρύσου ως «Μαρτυρικού Χωριού», ανακοινώνοντας ότι φημολογείται, χωρίς να έχει υπάρξει επίσημη απάντηση, πως η πρόταση του Δήμου δεν έγινε αποδεκτή από την αρμόδια Επιτροπή. Και αυτό, γιατί ο αριθμός των θυμάτων, αναλογικά με τον πληθυσμό του χωριού, δεν δικαιολογεί την αναγνώρισή του. Εμείς, θα επιμείνουμε, είπε, γιατί η θυσία δεν μετριέται με αριθμούς.
Η αναπληρώτρια περιφερειάρχης Ηπείρου Αγνή Νάκου σημείωσε: «Το Κεφαλόβρυσο, όπως και πολλά άλλα χωριά της Ηπείρου, πλήρωσε με αίμα την αγάπη του για την πατρίδα. Δεν ξεχνάμε, τιμούμε και διεκδικούμε».
Ο Πρόεδρος της Κοινότητας Κεφαλοβρύσου επεσήμανε ότι «η ιστορία του Κεφαλοβρύσου δεν είναι απλώς παρελθόν. Είναι παρόν και μέλλον. Η μνήμη των θυμάτων μάς ενώνει, μας δυναμώνει και μας καθοδηγεί. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ».
Τη δέσμευση ότι η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων θα σταθεί αρωγός στην προσπάθεια του Δήμου Πωγωνίου για αναγνώριση του Κεφαλοβρύσου ως Μαρτυρικού Χωριού έδωσε ο Πρόεδρος κ. Μιχάλης Μαγειρίας σημειώνοντας χαρακτηριστικά «Θα υπερασπιστούμε το αίτημα μέχρι την τελική δικαίωση».

«Η βαρβαρότητα του πολέμου δε σβήνει με το πέρασμα του χρόνου. Αντίθετα, μάς καλεί να φωτίσουμε τη μνήμη, να ενισχύσουμε τη συλλογική μας συνείδηση και να δώσουμε υπόσταση σε μια ιστορική δικαιοσύνη που ακόμη εκκρεμεί» τόνισε, μεταξύ άλλων, στην κεντρική ομιλία του

Την κεντρική ομιλία της ημέρας εκφώνησε ο επίκ. καθηγητής νεότερης ελληνικής ιστορίας του Παν/μίου Ιωαννίνων και αντιπρόεδρος της Ε.Η.Μ. Νίκος Αναστασόπουλος.

Ως προς το ιστορικό του ολοκαυτώματος το μεσημέρι του Σαββάτου της 10ης Ιουλίου 1943 ο 6ος λόχος του 2ου τάγματος του 98 συντάγματος της «Εντελβάις», με διοικητή τον υπολοχαγό Μίχαελ Παίσιγκερ, εισέβαλε στο Κεφαλόβρυσο, συλλαμβάνουν όσους συναντούν μπροστά τους.


Η τραγωδία ολοκληρώνεται τις επόμενες ώρες, καθώς οι Γερμανοί οδήγησαν τους 22 συλληφθέντες μέσα σε 2 σπίτια και τους καίνε ζωντανούς, ενώ το Κεφαλόβρυσο παραδίδεται στις φλόγες, στο πλιάτσικο και στην καταλήστευση και μένουν τα αποκαΐδια των κτισμάτων.


Όμως οι κάτοικοί του ξανάκτισαν τα σπίτια τους, αφού μετά το 1960 μετανάστευσαν μαζικά στη Γερμανία!


Ο Ελευθέριος Αλεξάκης στο βιβλίο του με τίτλο ‘Οι Βλάχοι του Μετζιτιέ και η ειρωνεία της ιστορίας’, – αναφέρει σχετικά:


«…Τη 10η Ιουλίου του 1943 μια γερμανική φάλαγγα αποτελούμενη από μερικές διμοιρίες της 1ης ορεινής μεραρχίας ονομαζόμενης Edelweiss κατέλαβε το χωριό Μετζιντιέ ή Κεφαλόβρυσο του Πωγωνίου, οι στρατιώτες συνέλαβαν αριθμό πολιτών Βλάχων, τους οποίους έκλεισαν μέσα σε δύο σπίτια, τα οποία κατόπιν πυρπόλησαν μαζί με άλλα 20-50 σπίτια από τα καλύτερα του χωριού, καίγοντας ζωντανούς είκοσι δύο από τους συλληφθέντες. Μετά από το 1960 οι Βλάχοι του ίδιου χωριού άρχισαν να μεταναστεύουν μαζικά στη Γερμανία προς αναζήτηση εργασίας. Σχεδόν τα 2/3 του πληθυσμού του χωριού εργάστηκαν και απέκτησαν χρήματα στη Γερμανία. Έφτιαξαν σύγχρονα σπίτια, αγόρασαν αυτοκίνητα, έκαναν καταθέσεις στις τράπεζες. Το χωριό αυτό έγινε ένα από τα σημαντικότερα και τα πλουσιότερα της επαρχίας Πωγωνίου. Δεν μπορούσε με καλύτερα τρόπο να παίξει το παιχνίδι της η ειρωνεία της ιστορίας…».


Οι συμμετέχοντες και στη φετινή εκδήλωση τιμής και μνήμης  ένιωσαν ότι επικοινώνησαν ψυχικά με τους αθάνατους νεκρούς εκείνης της λαίλαπας. Και άντλησαν τα ηθικά της διδάγματα.

Οφείλουμε να κρατάμε αναμμένη τη λαμπάδα των αιώνιων ιδανικών της λευτεριάς και να πορευόμαστε στα ειρηνικά μας έργα, έτοιμοι, όμως, για την επανάληψη της θυσίας αν ποτέ χρειαστεί.