Του π. Ηλία Μάκου
Τον πανηγυρικό λόγο της ημέρας εκφώνησε ο εκπαιδευτικός και μέλος του Κέντρου Ερευνών Λάκκας Δημήτριος Τάσσης, ο οποίος πολύ ζωντανά και εμπερισταωμένα παρουσίασε τα γεγονότα της εποχής και τα μηνύματα, που από αυτά απορρέουν στις ημέρες μας.
Στην ομιλία, αλλά και στους σύντομους χαιρετισμούς, τονίστηκε ότι οι ηρωικές πράξεις των Σουλιωτών φωτίζουν διαχρονικά την ανάγκη ομοψυχίας και επαγρύπνησης και αποτελούν αδούλωτο φάρο λευτεριάς.
Η εκδήλωση έγινε για πρώτη φορά το 2016, μετά από εισήγηση του πρόεδρου του Συλλόγου Απανταχού Κατοίκων Ζωτικού «η Βρυτζάχα», ενώ στο χώρο είχε στηθεί μνημείο το 1998 με πρωτοβουλία του τότε προέδρου του συλλόγου «το Ιστορικό Σούλι», Αθανάσιου Αθανασόπουλου.
Στις 12 Ιουνίου 1800, Ο Αλή Πασάς, στην τρίτη εκστρατεία του κατά των Σουλιωτών, τον Ιούνιο του 1800, ετοιμαζόταν να εισβάλλει στο Σούλι και για το σκοπό αυτό είχε συγκεντρώσει στρατεύματα στο οροπέδιο «Λιβάδι», ψηλά στη Βρυτζάχα, όπου σήμερα υπάρχει το χωριό Ζωτικό Ιωαννίνων.
Τα μεσάνυχτα της 11ης προς τη 12η Ιουνίου, ειδοποιημένος ο Φώτης Τζαβέλλας από τον Παραμυθιώτη μπέη Πρόνια, με τον οποίο διατηρούσε φιλία, επιτέθηκε εναντίον των Τουκαλβανών με 300 Σουλιώτες και τους κατάφερε καίριο πλήγμα, με πολλούς νεκρούς, αιχμαλώτους και λάφυρα.
Το ασκέρι του Αλή πασά, λόγω της ασφυκτικής πίεσης των Σουλιωτών, αλλά και μιας έντονης καταιγίδας, διασκορπίστηκε.
Καθώς κανείς ακούει και διαβάζει για τα κατορθώματα των Σουλιωτών, όλο και περισσότερο νιώθει, πως εισχωρεί στην περιοχή του απαράμιλλου ηρωισμού. Σ’ έναν κόσμο, που είναι ολότελα διαφορετικός, από τους άλλους κόσμους.
Στην ψυχή των Σουλιωτών φώλιαζε το πιο ασυμβίβαστο, η ελευθερία. Δεν υπηρετούσαν την ευζωία, είχαν τόση ασκητικότητα και στέρηση, αλλά τη συνείδηση του απόλυτου.
Γι’ αυτό η μνήμη των ηρώων και των μαρτύρων του Σουλίου παραμένει το καταπληκτικό αποκορύφωμα της αντίστασης για λευτεριά. Οι Σουλιώτες είναι το απροσπέλαστο τρόπαιο του εσωτερικού κάλλους, ένα τρόπο αρετής, που οδηγεί στη θυσία για την υπεράσπιση των ιδανικών και των αξιών.
***
Παρέστησαν, μεταξύ άλλων οι δήμαρχοι Δωδώνης Χρήστος Ντακαλέτσης, ο δήμαρχος Σουλίου Αθανάσιος Ντάνης, ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Ζωτικού, ο πρόεδρος του συλλόγου «Η Βρυτζάχα» Δημήτριος Μπούκας.