Λιτά, χωρίς πολλές επισημότητες, εορτάστηκε στο χώρο απ' όπου ξεκίνησε, το μοναστήρι της Γεννήσεως της Θεοτόκου στο χωριό Μεγαλόχαρη της Άρτας, και την ημέρα, που εκδηλώθηκε (15 Ιανουαρίου πριν 165 ολόκληρα χρόνια) η έναρξη της επανάστασης του 1854 για την απελευθέρωση των Ραδοβιζίων, αλλά και της υπόλοιπης Ηπείρου. Μπορεί να μη πέτυχε στρατιωτικά, ωστόσο δημιούργησε συνθήκες πατριωτικής μυσταγωγίας με την άρνηση των απελπισμένων να υποταγούν και των οργισμένων να αδιαφορήσουν. Ο Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη σε συνεργασία με τον τοπικό Σύλλογο Μεγαλόχαρης απέδωσαν με ειλικρινή διάθεση τον οφειλόμενο φόρο τιμής σε όσος έπεσαν, διεκδικώντας το ιδεώδες της ελευθερίας, που και στους καιρούς μας είναι ζητούμενο με διαφορετική διάσταση, όμως, σε σχέση με την εποχή εκείνη. Και εξέφρασαν ένα πάγιο αίτημα: Η Πολιτεία να μεριμνήσει για να αναγερθεί στο μοναστήρι, έστω και τώρα, το μνημείο «αγωνιστών της ελευθερίας». Μετά τη θεία λειτουργία στο καθολικό και την επιμνημόσυνη δέηση, στον προαύλιο χώρο της μονής, εκεί όπου δόθηκε ο όρκος και υψώθηκαν τα λάβαρα του αγώνα, έγινε μια απέριττη τελετή με κατάθεση στεφάνων στην επιτύμβια στήλη, στη διάρκεια της οποίας οι συμμετέχοντες οδοιπόρησαν με τη σκέψη τους και ένιωσαν το μεγαλείο των στιγμών της αφετηρίας της επανάστασης. Στην ψυχική ανύψωση βοήθησε και η ομιλία της φιλολόγου Κατερίνας Σχισμένου, που παρουσίασε εμπεριστατωμένα το ιστορικό χρονικό της περιόδου εκείνης, που μπορεί να την καταπλάκωνε η σκλαβιά, στις καρδιές των ανθρώπων, όμως, κυριαρχούσε το πνεύμα της αντίστασης στο όλεθρο της σκλαβιάς και της θύελλας. Σύμφωνα με την ομιλήτρια, που μετέφερε τα διαχρονικά μηνύματα του παρελθόντος στο σήμερα, με σκοπό να αντληθούν χρήσιμα διδάγματα για το μέλλον, συγκεντρώθηκαν 450 επαναστάτες στο Μοναστήρι και αφού ορκίστηκαν στο Ευαγγέλιο «Ελευθερία ή θάνατος», οι πρόκριτοι υπέγραψαν προκήρυξη, όπου διασαφήνιζαν, μεταξύ άλλων: «Εις το όνομα του Υψίστου και της ιεράς ημών πατρίδος, δεν θέλομεν ρίψει τα όπλα εν ουδεμία περιπτώσει, εάν δεν ανακτήσωμεν την ελευθερίαν μας. Ο αγώνας μας είναι ιερός είναι δίκαιος και κανείς αναλογιζόμενος το μέγεθος των καταπιέσεων και αισθανόμενος το δίκαιον των εθνών δεν θέλει κάν λέξιν κατ αυτού και υπέρ του αγρίου τυράννου και της εστημένης εις τους ιερούς ναούς μας ημισελήνου. Σπεύσατε λοιπόν αδελφοί εις τον κοινόν αγώνα, αποτινάξατε τον επαχθή ζυγόν της τυραννίας και κηρύξατε με ημάς ενώπιον του Θεού και όλου του κόσμου ότι μαχόμεθα υπέρ Πατρίδος και ότι ο θεός είναι προστάτης των Χριστιανών». Η επανάσταση του 1854 στη Μεγαλόχαρη Άρτας, δεν είχε αίσιο αποτέλεσμα, επειδή οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν κατανόησαν το δίκαιο των επαναστατημένων και η ελεύθερη Ελλάδα δεν μπορούσε να τους στηρίξει. Η περιοχή έμεινε προσωρινά ελεύθερο έως στις 12 Μαΐου του 1854, όταν 6000 Τούρκοι νίκησαν τους εξεγερμένους στο Πέτα και το Κλειδί. Τόση ήταν η μανία τους που πυρπόλησαν όλα σχεδόν τα χωριά ακόμα και τα μοναστήρια. Ακολούθησαν δυο άλλα επαναστατικά κινήματα του 1866 και 1878, για να απελευθερωθούν τα Ραδοβίζια. Με τη Συνθήκη της Κων/πολης, στις 2 Ιουλίου το 1881, παραχωρήθηκαν οριστικά παραχωρήθηκαν οριστικά στην Ελλάδα.
ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΟ ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ
Το Μοναστήρι της Μεγαλόχαρης, το οποίο κτίστηκε το 13ο αιώνα και αναστηλώθηκε στά μέσα περίπου του 17ο αιώνα και στην εποχή της τουρκοκρατίας είχε μεγάλη περιουσία, όπως αμπέλια, ζώα και μελίσσια, χρειάζεται επειγόντως αναστηλωτικά έργα και οι τοιχογραφίες του θέλουν συντήρηση. Δυτικά και βόρεια του ναού υπήρχαν μέχρι τις αρχές του 20 αιώνα 24 κελιά μοναχών, οπότε κατεδαφίστηκαν και από τις πέτρες τους χτίστηκε ο γυναικωνίτης της εκκλησίας και διώροφο Δημοτικό Σχολείο στη αυλή του Μοναστηριού. Το σχολείο λειτούργησε από το 1926 έως το 1958. Ο κυρίως ναός και το Ιερό Βήμα κοσμούνται ολόκληρα με τοιχογραφίες, που, δυστυχώς, λόγω του καπνού από τα κεριά και το ασβέστωμα είναι δυσδιάκριτες. Πάνω στην Αγία Τράπεζα υπήρχε παλαιότερα μια μικρή ασημένια λειψανοθήκη. Περιείχε ένα εγκόλπιο και πέντε τεμάχια από τα οστά του αγίου Τρύφωνα. Σήμερα φυλάσσεται αλλού, αλλά τα οστά είναι μόνο δύο, καθώς τα άλλα τρία κλάπηκαν.