Παραμένει επί πενήντα ολόκληρα χρόνια ανολοκλήρωτος ο ναός των "εν Ηπείρω Αγίων", που χτίζεται στο "λόφο Φρόντζου" στα Ιωάννινα. Τα τελευταία έτη δεν προχώρησαν τα έργα, λόγω έλλειψης χρημάτων. Οι έως τώρα εργασίες συντελέσθηκαν αποκλειστικά με δαπάνες της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, αφού ο ναός αυτός ήταν ένα όραμα του ιδρυτή της και επί πολλά χρόνια προέδρου της αείμνηστου Κώστα Φρόντζου. Ο σημερινός δραστήριος πρόεδρος της Ε.Η.Μ. Κώστας Βλάχος, αφού παραδέχεται ότι η "η εικόνα, που παρουσιάζει ο ναός, επί μισό περίπου αιώνα, ασφαλώς δεν περιποιεί τιμή σε κανένα", διαβεβαιώνει ότι "θα συνεχίσουμε, παρά τις οικονομικές δυσχέρειες, τις προσπάθειες για αποπεράτωση του ναού, ελπίζοντας στη συνδρομή τοπικών φορέων και του φιλοχρίστου κοινού, έτσι ώστε τον προσεχή Ιούνιο να μπορέσουμε να τιμήσουμε λειτουργικώς τη μνήμη των Αγίων μας".
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
Η Ήπειρος ανέδειξε πολλούς μάρτυρες, κυρίως την εποχή των μεγάλων διωγμών, που επέβαλαν οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες Νέρων (54-63), Βεσπασιανός (69-79), Αντώνιος Πίος (138-161), Μάρκος Αυρήλιος (161-180), Σεπτίμος Σεβήρος ( 193-211), Δέκιος (249-251) κ.ά. Για την ιστορική ακρίβεια να σημειωθεί ότι η Παλαιά Ήπειρος ήταν επαρχία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και γεωγραφικά μπορεί να εντοπιστεί στα όρια της σημερινής ελληνικής Ηπείρου, τμήματος της Βορείου Ηπείρου και τμήματος του νομού Αιτωλοακαρνανίας με πρωτεύουσα την Νικόπολη. Ο όρος χρησιμοποιούνταν σε αντιδιαστολή προς τη Νέα Ήπειρο (Ιλλυρία), η οποία περιελάμβανε τμήμα της τωρινής Αλβανίας. Γνωστοί άγιοι μάρτυρες της Εκκλησίας της Ηπείρου κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους είναι οι: Αστείος, Ελευθέριος, Έρασμος, Ανθία, Δονάτος, Θερινός, Δάναξ, Ίσαυρος, Βασίλειος, Ιννοκέντιος, Φήλιξ, Ερμείας, Περεγρίνος, Τρύφων της Σεκίστης, Σαράντα μάρτυρες Β.Ηπείρου, Παρασκευή.
ΠΑΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ
Πατέρες και διδάσκαλοι, που σχετίζονται με την Εκκλησία της Ηπείρου, είναι οι: Άγιος Δονάτος, Επίσκοπος Ευροίας της Παλαιάς Ηπείρου. Άγιος Διάδοχος, Επίσκοπος Φωτικής. Άγιοι Πατέρες της Νικοπόλεως Ηλιόδωρος, Δονάτος, Αττικός, Αναστάσιος. Άγιος Αλκίσων, Επίσκοπος Νικοπόλεως.
ΟΣΙΟΙ
Οι εν Αγίω Όρει ασκήσαντες, που σχετίζονται με την Εκκλησία της Ηπείρου, είναι οι: Όσιος Ιωάννης Κουκουζέλης. Όσιος Νείλος ο Εριχιώτης. Όσιος Διονύσιος ο Κορυτσαίος. Όσιος Νήφων ο Χειμαριώτης. Όσιοι Θεοφάνης και Νεκτάριος Αψαράδες. Όσιος Θεοφάνης της Ναούσης. Όσιος Μάξιμος ο Γραικός. Οσιομάρτυς Νικόδημος. Ο ιερομάρτυς Κοσμάς ο Αιτωλός. Όσιος Σωφρόνιος Αγιαννανίτης. Όσιος Νικήτας ο Αρβανίτης. Οσιομάρτυρας Παύλος ο Κωνσταμονίτης. Όσιος Αρσένιος ο εν τη νήσω Πάρω ασκήσας. Άλλοι όσιοι σχετιζόμενοι με την Ήπειρο είναι οι: Οσία Θεοδώρα η βασίλισσα της Άρτας. Όσιος Ανδρέας ο ερημίτης. Όσιος Σάββας ο πνευματικός. Όσιοι αυτάδελφοι Μάξιμος και Ιωάσαφ. Όσιος Σοφιανός, Επίσκοπος Δρυινουπόλεως. Όσιοι αυτάδελφοι Θεοχάρης και Απόστολος. Αγία Κόρη του Ολύμπου. Όσιος Ονούφριος ο εν Κορωνησία. Όσιος Αρσένιος της μονής Βέλιανης.
ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ
Νεομάρτυρες- Ιερομάρτυρες- Οσιομάρτυρες, που σχετίζονται με την Εκκλησία της Ηπείρου, είναι οι: Ιωάννης ο εξ Ιωαννίνων. Νικόλαος ο εκ Μετσόβου. Νικόλαος ο εξ Τερόβου. Χρήστος ο εκ Πρεβέζης. Αυξέντιος ο εκ Βελλάς. Νικόδημος ο εξ Ελβασάν. Χρήστος ο Κηπουρός ή Αρβανίτης. Αναστάσιος ο εκ Παραμυθίας. Παναγιώτης ο εκ Δελβενακίου. Ζαχαρίας ο εξ Άρτης. Ανώνυμος Αρτινός νεομάρτυρας. Ιωάννης ο εκ Κονίτσης. Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις. Ιερομάρτυρας Αναστάσιος ο Γουναράς. Ιερομάρτυρας Παρθένιος, επίσκοπος Ραδοβυζίου Άρτας. Οσιομάρτυρας Νικήτας ο Αρβανίτης. Οσιομάρτυς Δημήτριος ο εκ Σαμαρίνης.
ΚΑΤΑΤΞΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΤΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ
1) Μητρόπολη Άρτας: Αγία Θεοδώρα βασίλισσα Άρτης. Άγιος Μάξιμος ο Γραικός. Άγιος Ιερομάρτυς Παρθένιος, Επίσκοπος Ραδοβυζίου. Άγιος Νεομάρτυς Ζαχαρίας. Όσιοι Θεοχάρης και Απόστολος. Ανώνυμος Αρτινός ιερομάρτυρας. 2) Μητρόπολη Πρέβεζας: Άγιος Ηλιόδωρος. Άγιος Δονάτος Νικοπόλεως. Άγιος Αττικός Νικοπόλεως. Άγιος Αναστάσιος Νικοπόλεως. Άγιος Αλκίσων, Επίσκοπος Νικοπόλεως. Όσιος Ονούφριος ο εν Κορωνησία. Άγιος νεομάρτυς Χρήστος ο εκ Πρεβέζης. 3) Μητρόπολη Παραμυθιάς: Άγιος Δονάτος ο θαυματουργός. Άγιος Διάδοχος Φωτικής. Αγία οσιομάρτυρας Παρασκευή. Όσιος Νείλος ο Εριχιώτης. Άγιος ιερομάρτυς Αναστάσιος ο Γουναράς. Άγιος Νεομάρτυς Αναστάσιος. 4) Μητρόπολη Ιωαννίνων: Όσιος Ανδρέας ο ερημίτης. Άγιος νεομάρτυς Ιωάννης ο εξ Ιωαννίνων. Όσιος Σάββας. Άγιοι Θεοφάνης και Νεκτάριος οι Αψαράδες. Όσιοι αυτάδελφοι Μάξιμος και Ιωάσαφ. Όσιος Θεοφάνης ο θαυματουργός. Άγιος νεομάρτυρας Νικόλαος, πολιούχος Μετσόβου. Άγιος νεομάρτυςρας Αυξέντιος. Άγιος νεομάρτυρας Δημήτριος ο εκ Σαμαρίνης. Άγιος νέος οσιομάρτυρας Παύλος ο Ιωαννίτης. Άγιος νεομάρτυρας Γεώργιος, πολιούχος Ιωαννίνων. Αγία Κόρη. Όσιος Αρσένιος ο εν Πάρω. Άγιος Νικόλαος ο εξ Ιωαννίνων. 5) Μητρόπολη Κονιτσας: Άγιος νεομάρτυρας Ιωάννης ο εκ Κονίτσης.
ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ
Άγιος Απόστολος Καίσαρ. Άγιος ιερομάρτυρας Αστείος. Άγιος ιερομάρτυρας Ελευθέριος, επίσκοπος Αυλώνος και αγία μάρτυρας Ανθία. Άγιοι μάρτυρες Δονάτος και Θερινός. Άγιοι μάρτυρες Ίσαυρος, Βασίλειος, Ιννοκέντιος, Φήλιξ, Ερμείας και Περεγρίνος. Όσιος ιερομάρτυρας Έρασμος και οι συν αυτώ 20. 000 Μάρτυρες. Άγιος μάρτυρας Δάναξ. Άγιος μάρτυρας Τρύφων της Σέκιστας Μπερατίου. Άγιος μεγαλομάρτυρας Ιωάννης ο Βλαδιμήρου. Όσιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης. Όσιος Νήφων ο Χειμαρριώτης. Άγιος οσιομάρτυρας Νικόδημος. Άγιος νεομάρτυρας Χρήστος ο κηπουρός. Όσιος Σωφρόνιος ο Αγιαννανίτης. Άγιος ιερομάρτυρας και ισαπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός. Άγιος ιερομάρτυρας Νικήτας.
