Του Κώστα Αγόρη (συντάκτη του "ΠΡΩΙΝΟΥ ΛΟΓΟΥ" Ιωαννίνων, συνεργάτη της "ΚΑΤΟΨΗΣ")
Κυριολεκτικά ένα «παράθυρο» ελπίδας για θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον που ταλαιπωρεί χιλιάδες πολίτες, κυρίως ηλικιωμένους, αφήνει πρόσφατη ανακάλυψη ελληνικής επιστημονικής ομάδας, στην οποία συμμετείχαν και επιστήμονες του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Οι ερευνητές ανακάλυψαν μια νέα χημική ουσία που, όπως απέδειξε η εφαρμογή της σε πειραματόζωα, μπορεί να αποτελέσει την αρχή για τη θεραπεία της συγκεκριμένης ασθένειας. Φυσικά, θα πρέπει να διανυθεί πολύς δρόμος ακόμα ως την κατασκευή του αναγκαίου φαρμάκου όπως αναναφέρει ο
αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Δημοσθένης Φωκάς, επικεφαλής της ομάδας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που συμμετείχε στην έρευνα.
Δημοσίευση στις ΗΠΑ
Tην ανακάλυψη της νέας χημικής ουσίας με την οποία οι ερευνητές πέτυχαν να θεραπεύσουν σε σημαντικό βαθμό πειραματόζωα (ποντίκια) που έπασχαν από το αντίστοιχο της νόσου Πάρκινσον ανακοίνωσε χθες η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, καθώς στην εν λόγω έρευνα συμμετείχαν και επιστήμονες του Ηπειρωτικού Ιδρύματος. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ «Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America» με τίτλο «Nurr1:RXRα heterodimer activation as monotherapy for Parkinson’s disease» με επικεφαλής τον ερευνητή Δημήτρη Βασσιλάτη του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ).
Ο Δημοσθένης Φωκάς
Αν και σε προκλινικό ακόμη στάδιο, η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να αποτελέσει θεραπευτική οδό για τη συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική πάθηση, από την οποία πάσχουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, όπως ανέφερε ο αναπλ. Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Επιστήμης Υλικών Δημοσθένης Φωκάς, ο οποίος είναι επικεφαλής της ομάδας επιστημόνων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που συμμετείχε στην έρευνα.
«Για πρώτη φορά υπάρχει μία ουσία, σε πειραματικό βέβαια στάδιο, η οποία όχι μόνο εξαφανίζει τα συμπτώματα της νόσου όπως το τρέμουλο, αλλά παράλληλα προστατεύει και ενεργοποιεί τους νευρώνες του εγκεφάλου ώστε να παράγουν τη ντοπαμίνη, τα επίπεδα της οποίας πέφτουν στους ασθενείς αυτής της κατηγορίας», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Φωκάς.
«Παράθυρο» ελπίδας
Ο ίδιος ο αναπλ. Καθηγητής επιβεβαιώνει ότι η νέα αυτή ανακάλυψη αφήνει ένα «παράθυρο» ελπίδας για οριστική αντιμετώπιση της νόσου του Πάρκινσον στο μέλλον, εφόσον όπως υπογραμμίζει, «σχεδιάζουμε την κατάλληλη ουσία και την κάνουμε πιο δραστική». Φυσικά, η διαδικασία αυτή θα πάρει χρόνο. Όπως αναφέρει ο επιστήμονας, η ουσία θα είναι έτοιμη σε μια πενταετία περίπου. Το αμέσως επόμενο στάδιο θα είναι οι κλινικές δοκιμές, ενώ υπάρχουν αρκετά ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. «Εμάς αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να φτιάξουμε μία καλύτερη και πιο δραστική ουσία ώστε να είναι έτοιμη να δοθεί σε ανθρώπους. Πάντως, η συγκεκριμένη ουσία θα καταπολεμά τα αίτια της νόσου και όχι τα συμπτώματα όπως συμβαίνει με τις υπάρχουσες».
Νέο χημικό μόριο
Οι ερευνητές εστίασαν την προσοχή τους σε μια πρωτεΐνη (Nurr1:RXRα) που απαιτείται για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη. Σχεδίασαν ένα νέο χημικό μόριο με την ονομασία BRF110, το οποίο ενεργοποιεί την εν λόγω πρωτεΐνη και αυξάνει την παραγόμενη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.
Όπως έδειξαν τα πειράματα με τα ποντίκια, η θεραπεία όχι μόνο βελτιώνει τα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον χωρίς τις σημερινές παρενέργειες των φαρμάκων, αλλά ταυτόχρονα αποτρέπει την εκφύλιση των ίδιων των νευρώνων.
Η ομάδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Δημοσθένης Φωκάς, σχεδίασε και συνέθεσε το BRF110. Στην σύνθεση του μορίου σημαντικό ρόλο είχε και ο Δρ. Ξενοφώντας Ασβός, Διδάκτορας του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΗΣ