Ερειπωμένα τα αρχαιολογικά μνημεία στο ιστορικό Σούλι!

Eρειπωμένα είναι τα αρχαιολογικά μνημεία στο Σούλι, αν και σχετίζονται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα και ιστορικές προσωπικότητες.  Ερείπια είναι τα σπίτια γνωστών Σουλιώτικων οικογενειών, του Μπότσαρη, του Δαγκλή, του Πάνου Μπούση, κ.λπ., ενώ μόνο το σπίτι των Τζαβελλαίων είναι αναστηλωμένο, αλλά και αυτό έχει εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου. Ερείπια είναι και οι εκκλησιές της Παναγίας, του αγίου Δονάτου, του αγίου
Γεωργίου και του αγίου Νικολάου. Ετοιμόρροπο και το Κάστρο της Κιάφας στην κορυφή του λόφου του ομώνυμου οικισμού, που αποτελεί αξιόλογο δείγμα της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής του Αλή Πασά. Ακόμη καταρρέουν τα λιθόκτιστα πηγάδια, που ο συνολικός αριθμός τους πλησιάζει τα 400 και είναι δείγμα της σουλιώτικης ζωής, αλλά και των αγώνων των ηρωικών Σουλιωτών.  Η εγκατάσταση ποιμενικών ομάδων στο Σούλι άρχισε από τα μέσα του 15ου αι., ενώ από το τέλος του 17ου αιώνα το Σούλι υπήρξε προπύργιο αντίστασης εναντίον των Τούρκων. O τόπος εγκαταλείφθηκε από τους Σουλιώτες με τη συνθηκολόγηση της 12ης Δεκεμβρίου του 1803, οπότε και παραδόθηκε στον Αλή Πασά.  Μόνο ένας από τους οικισμούς, η Σαμονίβα, ξανακατοικήθηκε το 1825 από τη φάρα των Τοκαίων, που είχε προέλευση τη Λάκκα Σουλίου.