Η Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Βύλιζας, είναι ένα από τα πιο αξιόλογα εκκλησιαστικά μνημεία της περιοχής των Τζουμέρκων, αλλά και της Ηπείρου γενικότερα. Χτισμένη σε μικρή απόσταση από το Ματσούκι, στο νοτιοδυτικό άκρο του βουνού Κριθάρια, καταλαμβάνει περίοπτη θέση, πάνω από την ένωση τριών παραποτάμων του Αράχθου. Στη θέση της, πραγματικό παρατηρητήριο – βίγλα, οφείλεται πιθανώς και η ονομασία της μονής. Σύμφωνα με τοπικές παραδόσεις, η ίδρυση του μοναστηριού ανάγεται στους μεσοβυζαντινούς χρόνους. Ωστόσο, το κτιριακό συγκρότημα της μονής, όπως σώζεται σήμερα, δεν μπορεί να χρονολογηθεί πριν τα τέλη του 17ου – αρχές 18ου αιώνα. Το μοναστηριακό συγκρότημα της μονής αποτελείται από το καθολικό και από μια σειρά κελιών που διατάσσονται γύρω από την ορθογώνια αυλή, με το διώροφο ηγουμενείο και το διαβατικό στην δυτική πλευρά. Βόρεια του συγκροτήματος βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη και η μνημειακή στέρνα της μονής, του 1780. Η πρώτη οικοδόμηση του συγκροτήματος θα πρέπει πιθανώς να αναχθεί στα τέλη του 17ου ή στις αρχές του 18ου αιώνα, ωστόσο η σημερινή του μορφή είναι αποτέλεσμα της ανακαίνισης του 1783, η οποία σημειώνεται σε επιγραφή, στην αψίδα του Ιερού εξωτερικά. Το καθολικό έχει κτιστεί στο τύπο του μονόχωρου ναού με νάρθηκα και απολήγει σε πεντάπλευρη αψίδα, φέρει δε εκτεταμένο τοιχογραφικό διάκοσμο με τις σχετικές τοιχογραφίες να χρονολογούνται στα 1793, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή στο δυτικό τοίχο, ενώ οι τοιχογραφίες του νάρθηκα είναι παλαιότερες από αυτές του κυρίως ναού, μάλλον των αρχών του 18ου αιώνα Κάθε χρόνο εορτάζεται με την πρέπουσα ιεροπρέπεια και λαμπρότητα στη μονή το Πάσχα του Καλοκαιριού, η Κοίμηση της Θεοτόκου, η οποία και κατακλύζεται από ευλαβείς προσκυνητές, καταγόμενους τόσο από το Ματσούκι όσο και από την ευρύτερη περιοχή των Τζουμέρκων και του Ασπροποτάμου. Η αρμονική δε συνύπαρξη της θρησκευτικής συνάξεως και του λαϊκού πανηγυριού αναδεικνύει τον παραδοσιακό και αυθεντικό τρόπο εορτασμού του Δεκαπενταύγουστου. Η μονή πανηγυρίζει επίσης του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στον οποίο και είναι αφιερωμένη, ενώ λειτουργίες τελούνται και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.