Πύργος Ργίου: Στρατιωτική βάση των Κερκυραίων κατά τα χρόνια της αρχαιότητας στις θεσπρωτικές ακτές

Ο αρχαιολογικός χώρος του Πύργου Ραγίου βρίσκεται στο μέσο του κάμπου Ραγίου-Κεστρίνης, κοντά στις παλαιές εκβολές του ποταμού Καλαμά. Το οχυρό θεωρείται ότι αποτέλεσε τμήμα της «Κερκυραϊκής Περαίας», της στρατιωτικής βάσης που -σύμφωνα με τον ιστορικό Θουκυδίδη- ίδρυσαν οι Κερκυραίοι στις θεσπρωτικές ακτές, στις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου. Τον 5ο αι. π.Χ. ο λόφος οχυρώθηκε με ισχυρό ισοδομικό τείχος, το οποίο διατηρείται σήμερα σε ιδιαίτερα καλή κατάσταση, περικλείοντας μία έκταση τριών στρεμμάτων. Μικρό τμήμα στη δυτική πλευρά της οχύρωσης ακολουθεί το πολυγωνικό σύστημα τoιχοποιίας και αποδίδεται σε επεμβάσεις και ανακατασκευές κατά τους ύστερους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους. Ορθογώνιοι πύργοι και θλάσεις ενίσχυαν την αμυντική ικανότητα του τείχους. Κατά την αρχαιότητα, η κύρια είσοδος της οχύρωσης βρισκόταν στη νότια πλευρά, ενώ υπήρχε και μία δεύτερη στενή πυλίδα στα βόρεια. Κατά την Οθωμανική περίοδο ο χώρος κατοικήθηκε συστηματικά. Την ίδια εποχή, επάνω στο βόρειο πύργο της αρχαίας οχύρωσης, κατασκευάστηκε ένα διώροφο κτίσμα, ο λεγόμενος Πύργος, στον οποίο οφείλεται και η σύγχρονη ονομασία της θέσης. Ο Πύργος ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο της «κούλιας» (“kula”) ιδιαίτερα διαδεδομένος στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο κατά την Oθωμανική περίοδο. Πρόκειται για κτίριο στρατιωτικού χαρακτήρα χωρίς θύρες ή άλλα ανοίγματα στο επίπεδο του ισογείου. Η μοναδική είσοδος βρισκόταν ψηλότερα και ήταν προσβάσιμη μέσω ξύλινης κινητής γέφυρας. Τα παράθυρα είναι μικρά και συναντώνται μόνο στους επάνω ορόφους. Η δυνατότητα άμυνας ενισχυόταν με πολεμίστρες στους τοίχους και μία καταχύστρα ή λαδορίχτη επάνω από την είσοδο.