Η μάχη Ελαίας-Καλαμά ανέκοψε την ιταλική προέλαση τις πρώτες μέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940

Η μάχη Ελαίας-Καλαμά (2-8 Νοεμβρίου 1940) ήταν, μαζί με την Μάχη της Πίνδου, οι κύριες μάχες, που ανέκοψαν την ιταλική προέλαση τις πρώτες μέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Η γραμμή του μετώπου της μάχης ξεκινούσε δυτικά από το Ιόνιο Πέλαγος, στις εκβολές του ποταμού Καλαμά στη Θεσπρωτία, κατά μήκος του ποταμού, και κατέληγε στην στρατηγική τοποθεσία Ελαία, κοντά στο Καλπάκι.Οι απώλειες της ελληνικής μεραρχίας κατά τη μάχη Ελαίας-Καλαμά ανήλθαν σε 60 νεκρούς και 260 τραυματίες. Η
ελληνική νίκη ανάγκασε την ιταλική πλευρά να αναστείλει τις επιθετικές επιχειρήσεις και να περιοριστεί σε κατάσταση άμυνας εν αναμονή ενισχύσεων. Οι δυνάμεις,που βρίσκονταν στην αμυντική τοποθεσία, είχαν οργανωθεί σε 3 τομείς και έναν ανεξάρτητο υποτομέα (Αώου) με την ακόλουθη διάταξη – επάνδρωση: Τομέας Θεσπρωτίας (διοικητής ο υποστράτηγος Λιούμπας Νικόλαος με Σταθμό Διοικήσεως (ΣΔ) το χ. Νεοχώρι), με 2 τάγματα πεζικού και 2 πυροβολαρχίες, ανεπτυγμένα σε δύο υποτομείς ( Παραποτάμου και Νεοχωρίου ). Τομέας Καλαμά (διοικητής ο συνταγματάρχης Γιαϊτζής Δημήτριος με ΣΔ τη Ζίτσα) με 3 τάγματα πεζικού, 3 πυροβολαρχίες, 1 τάγμα (-) πολυβόλων, 1 Μεραρχιακή Ομάδα Αναγνωρίσεως και δύο (2) ουλαμοί πυροβολικού συνοδείας, κατανεμημένα σε τρεις υποτομείς (Βροσίνας, Γρανιτσοπούλας και Γρίμπιανης). Τομέας Νεγράδων (διοικητής ο συνταγματάρχης Ντρέν Γεώργιος με ΣΔ το χ. Νεγράδες), με 5 τάγματα πεζικού, 10 πυροβολαρχίες (από τις οποίες δύο βαρείές) , 1 τάγμα  Πολυβόλων, 1 πολυβολαρχία βαρέων πολυβόλων και 1 ουλαμός πυροβολικού συνοδείας, κατανεμημένα σε τρεις υποτομείς (Βροντισμένης, Καλπακίου, Σουδενών). Υποτομέας Αώου (διοικητής ο ταγματάρχης  πεζικού  Γίγας Νικόλαος, με ΣΔ την Κόνιτσα) με 1 τάγμα πεζικού προκαλύψεως.