Η εικόνα μιας μίζερης ζωής, που μάλλον κρύβει γνησιότητα, αφού οι ανέσεις είναι λίγες και δεν έχουν παρασύρει τους ανθρώπους σε παράλογες και αγχώδεις συμπεριφορές, θυμίζει την Ελλάδα της δεκαετίας του 50, λίγο μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Και, όμως, είναι σημερινή. Τη συναντά κανείς στην Αλβανία, κυρίως στα χωριά του βόρειου τμήματος της χώρας. Επισκεφτήκαμε πρόσφατα ένα από αυτά, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Λουμπράσι και ζήσαμε δύο ημέρες με τα μέλη μιας οικογένειας. Πατέρας, μητέρα, γαμπρός, νύφη και τρία εγγόνια. Φτωχοί άνθρωποι, μα αξιοπρεπείςκαι πολύ εργατικοί. Από το πρωί μέχρι το βράδυ με τα ζώα και στα χωράφια. Ωστόσο το χαμόγελο και η καλοσύνη δεν τους λείπουν. Μπορεί να μην έχουν υλικά άρχοντες, έχουν, όμως, αρχοντιά στην ψυχή τους. Επέμεναν να κοιμηθούμε στο σπίτι τους. Έστω και αν δεν χωρούσαμε. Ξάπλωσαν, παρά τη θέλησή μας, αυτοί στο πάτωμα και εμείς περάσαμε τη νύχτα στο κρεβάτι. Με συντροφιά τα κακαρίσματα και τα μουγκρητά των αγελάδων, που φιλοξενούνταν παραδίπλα.
Εκεί τις κότες και τα ζώα τα προσέχουν πολύ οι άνθρωποι, γιατί εξασφαλίζουν την τροφή τους από αυτά. Για να μας τιμήσουν, που τους επισκεφτήκαμε, έσφαξαν ένα κόκκορα.
Και μας τον προσέφεραν με μεγάλη χαρά. Τι και αν οι δρόμοι, που οδηγούν στο χωριό, είναι χωμάτινοι και δυσκολοπέραστοι. Οι ψυχές των ανθρώπων είναι ανοιχτές.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι ιδιαίτερα απαισιόδοξα είναι τα στοιχεία για το εισόδημα των πολιτών της Αλβανίας, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Διατροφής (FAO). Κάτω από τα όρια της φτώχειας διαβιεί το 50% των πολιτών της Αλβανίας, αφού το μέσο ημερήσιο εισόδημά τους δεν ξεπερνά το 1,6 ευρώ. Βάσει της έκθεσης, τουλάχιστον το 25% των Αλβανών ζει σε άθλιες συνθήκες, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα στη γειτονική χώρα είναι 1.950 δολάρια το χρόνο. Για βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης των Αλβανών πολιτών η Οργάνωση σημειώνει ότι απαιτούνται, περίπου 7 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2015.
Δύο πράγματα οφείλουμε να έχουμε ως βάση για να προσεγγίσουμε την κατάσταση στην Αλβανία: Τη μεγάλη φτώχεια του μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού της και την εκτεταμένη διαφθορά. Πρόκειται για ένα εκρηκτικό δίπολο που υπονομεύει κάθε προσπάθεια πολιτικού και κοινωνικού εκσυγχρονισμού.
Η κρίση στην Ελλάδα αναγκάζει πολλούς Αλβανούς, που μένουν χρόνια στη χώρα μας, να επιστρέψουν στην Αλβανία και να ζήσουν όχι κάτω από εύκολες συνθήκες. Για αυτούς είναι επιστροφή στο σπίτι, για τα παιδιά τους όμως είναι ξενιτεμός.
Καθώς οι Έλληνες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη ανεργία, τις αυξήσεις φόρων και την κατακόρυφη πτώση των μισθών, μια σιωπηλή κοινότητα εκατοντάδων χιλιάδων Αλβανών – το 60 τοις εκατό του εργατικού δυναμικού των μεταναστών στην Ελλάδα - ζυγίζει πλέον το μέλλον της.
Περισσότεροι από 500.000 Αλβανοί βρέθηκαν στη χώρα μας στα χρόνια της ευημερίας, μεταξύ αυτών και ο Αρτούρ Metaj που είχε κομμωτήριο στην Αθήνα με 14 υπαλλήλους. Όμως με την αρχή της κρίσης το κομμωτήριο άρχισε να «στεγνώνει» και τα πράγματα να δυσκολεύουν πολύ. Όταν ένας κλέφτης έσπασε με βαριοπούλα τη βιτρίνα του Metaj, αυτός αποφάσισε να φύγει. Επέστρεψε στην Αλβανία τον Δεκέμβριο, με τη σύζυγό του και την μικρή του κόρη, και με κάποια λεφτά που μόλις του έφτασαν για να ανοίξει ένα μικρό μαγαζί. "Φαίνεται σαν να μην υπάρχουν χρήματα πια στην Ελλάδα», λέει. "Έχουν όλα στερέψει από τους φόρους. Οι Έλληνες είναι υπερήφανος λαός. Δεν θα σου πουν ότι έχουν πρόβλημα."